Framer Framed

19 Jan –
11 Mar 2018

Expositie: Some Things Hidden

Curatoren
Nina Folkersma & Charlott Markus

Deelnemende kunstenaars
Hélène Amouzou (TG, 1969), Alexis Blake (US, 1981), Sara Blokland (NL, 1969), Zhana Ivanova (BG, 1977), Lynn Hershman Leeson (US, 1941), Bertien van Manen (NL, 1942), Charlott Markus (SE, 1974), Shana Moulton (US, 1976), Femmy Otten (NL, 1981), Marijn Ottenhof (NL, 1985), Cauleen Smith (US, 1967) en Batia Suter (CH, 1967).

Some Things Hidden is een tentoonstelling over verbergen en het verborgene; over de politiek van (on)zichtbaarheid, samengesteld door curator Nina Folkersma en kunstenaar Charlott Markus. De groepstentoonstelling, die in een andere vorm ook te zien is bij Castrum Peregrini, bestaat uit een zorgvuldig gekozen combinatie van bestaande en nieuwe werken van opkomende en internationaal gerenommeerde kunstenaars van verschillende generaties.

Vertrekpunt van de tentoonstelling is het levensverhaal van de oudtante van kunstenaar Charlott Markus, een Joodse vrouw die zich wist te ‘verbergen’ in het Berlijn van de Tweede Wereldoorlog, zonder zich te onttrekken aan het openbare leven. Bij Castrum Peregrini, een voormalig onderduikadres op de Herengracht in Amsterdam, richtte de tentoonstelling zich voornamelijk op verbergen als manier van overleven. Wat betekent ‘verbergen’ vandaag de dag? Voor welke bedreigingen moeten we ons verschuilen en welke dingen verbergen we voor onszelf?

Bij Framer Framed ligt de nadruk op de politiek van (on)zichtbaarheid. Een (on)zichtbare status is niet neutraal – wie bepaalt wat wel of niet zichtbaar wordt gemaakt in de samenleving? Welke mensen, beelden en gewoonten krijgen zichtbaarheid en worden daarmee als ‘normaal’ ervaren? Wat of wie krijgen juist minder aandacht en blijven daardoor ‘verborgen’? En welke delen van onze geschiedenissen worden wel en niet benadrukt?

Ook wordt ingegaan op het belang van persoonlijke verhalen en strategieën om deze structurele onzichtbaarheid tegen te gaan. Wie zijn deze ‘onzichtbaren’ en zijn zij werkelijk onzichtbaar als zij als zodanig gedefinieerd worden? Wanneer kan (on)zichtbaarheid een keuze vormen of een vorm van verzet?

Hélène Amouzou, Self-portrait (2009)

Locaties
De tentoonstelling in Castrum Peregrini vindt plaats van 18 november t/m 26 november 2017 en toont speciaal in situ gemaakte werken en performances van Alexis Blake (US, 1981), Sara Blokland (NL, 1969), Zhana Ivanova (BG, 1977), Charlott Markus (SE, 1974), Shana Moulton (US, 1976), Femmy Otten (NL, 1981) en Marijn Ottenhof (NL, 1985).

De tentoonstelling bij Framer Framed is te zien van 19 januari t/m 11 maart 2018 en presenteert ruimtelijk werk, video-installaties en fotografie. Naast werk van bovenstaande kunstenaars is bij Framer Framed ook nieuw of bestaand werk te zien van Hélène Amouzou (TG, 1969), Lynn Hershman Leeson (US, 1941), Bertien van Manen (NL, 1942), Cauleen Smith (US, 1957) en Batia Suter (CH, 1967).

Naast de tentoonstelling vindt een uitgebreid publieksprogramma plaats bij Framer Framed.

Credits
Some Things Hidden is onderdeel van het jaarprogramma The Female Perspective bij Castrum Peregrini, samengesteld door curator Nina Folkersma. Ter gelegenheid van de tentoonstelling wordt een uitgebreide tweezijdige publicatie gepresenteerd: het Some Things Hidden deel richt zich op het tentoonstellingsconcept, de deelnemende kunstenaars en de getoonde werken; het andere deel is gewijd aan de programmering van The Female Perspective.

Mogelijk gemaakt door
Ministerie voor Onderwijs, Cultuur & Wetenschap, Amsterdams Fonds voor de Kunst, Tolhuistuin en Mondriaan Fonds.

Statement met betrekking tot het artikel in Vrij Nederland, Misbruik in naam van het hogere

Op donderdag 22 februari 2018 publiceerde Vrij Nederland het artikel Misbruik in naam van het hogere. Het stuk onthult een duistere kant van de geschiedenis van de organisatie Castrum Peregrini.

Met afschuw lazen wij de persoonlijke getuigenissen van voormalig betrokkenen en slachtoffers waaruit duidelijk werd dat er sprake was van structureel machtsmisbruik. Onder dit machtsmisbruik viel ook seksueel misbruik, van zowel volwassenen als minderjarigen. Wij zijn diep onder de indruk van de verhalen, en onze steun en gedachten gaan uit naar de slachtoffers, die zo moedig zijn geweest om hun stem te laten horen in het artikel – dat moet geen eenvoudige stap zijn geweest.

Aangezien Castrum Peregrini een samenwerkingspartner is bij de huidige tentoonstelling van Framer Framed, Some Things Hidden, vonden we het belangrijk om een statement te maken als organisatie en als curatoren van deze tentoonstelling – des te meer omdat de tentoonstelling gaat over verbergen, verstoppen, het verborgene en de politiek van (on)zichtbaarheid.

In juli 2017 waren Framer Framed, Castrum Peregrini, kunstenaar Charlott Markus en curator Nina Folkersma in de afrondingsfase van de tentoonstelling, toen een persoonlijk stuk van Frank Ligtvoet verscheen op de website van Vrij Nederland. Dit artikel kwam voor ons totaal onverwacht en greep ons zeer aan. De huidige directeuren van Castrum Peregrini verzekerden ons dat ook zij niet wisten van, en volledig overrompeld waren door, deze geschiedenis. Volgens hen was er geen reden om aan te nemen dat het om een grootschalig, structureel probleem ging en wij kregen de indruk dat zij de zaak uitermate serieus opnamen. Op het voorwaardelijke verzoek van Framer Framed en de curatoren stemde Castrum Peregrini ermee in om tijdens een publiek event bij de tentoonstelling dieper in te gaan op deze geschiedenis. Met de toezegging van Castrum Peregrini om een actieve, transparante en onderzoekende houding aan te nemen ten aanzien van de duistere kanten van hun geschiedenis, zetten wij de samenwerking voor Some Things Hidden voort.

Vorige week dinsdag 20 februari toonden we in een publiek event bij Framer Framed de documentaire Herengracht 401 van filmmaker Janina Pigaht. De film bevat ervaringen van machtsmisbruik binnen de geschiedenis van Castrum Peregrini. Na het tonen van de film was er een openbaar gesprek met Pigaht en Frans Damman, één van de directeuren van Castrum Peregrini. Op dat moment werd ons bekend dat een tweede, uitgebreider artikel over de geschiedenis van Castrum Peregrini nog diezelfde week zou verschijnen in Vrij Nederland, met meer bewijs en belangrijke nieuwe informatie over de duur, omvang en ernst van wat heeft plaatsgevonden.

Nogmaals, onze gedachten en medeleven gaan uit naar de slachtoffers en hun naasten. Op dit moment zijn wij in gesprek met verschillende betrokkenen en mensen die dicht bij de slachtoffers staan, die op moedige wijze hun stem hebben laten horen. Wij hopen dat Castrum Peregrini de slachtoffers met een open houding tegemoet treedt, en dat zij er alles aan doet om de eigen geschiedenis grondig te onderzoeken.

Wij menen dat het van groot belang is dat verhalen als deze aan het licht worden gebracht, zodat ze met medeleven en op een veilige en transparante manier besproken en behandeld kunnen worden.

Het Framer Framed team
Charlott Markus
Nina Folkersma

Links

• Vrij Nederland - Misbruik in naam van het hogere
• Expositiebespreking in Alles is Cultuur
• Metropolis M - Over verbergen en het verborgene – Some Things Hidden
• Expositiebespreking in Tijdschrift Lover

Bijlages

• Hand out: Some Things Hidden - NL
• Press release: Some Things Hidden - EN
• Persbericht: Some Things Hidden - NL

Agenda

Netwerk

Nina Folkersma

Curator en kunstcriticus

Charlott Markus

Kunstenaar

Hélène Amouzou

Kunstenaar

Zhana Ivanova

Alexis Blake

Kunstenaar

Shana Moulton

Kunstenaar

Cauleen Smith

Kunstenaar

Lynn Hershman Leeson

Kunstenaar

Sara Blokland

Kunstenaar, curator

Magazine

Feminisme /

Recensie: Over verbergen en het verborgene - door Sietske Roorda

Feminisme /

Recensie: Verbergen is ook een manier van zichtbaar maken

Feminisme / Art economy /

Documentaire: !Women Art Revolution - Asking and telling about the Feminist Art Movement