Over de rol van kunst in een globaliserende samenleving

Framer Framed

Sammy Baloji, A Blueprint for Toads and Snakes at Framer Framed, installation view (c) Eva Broekema
Sammy Baloji, A Blueprint for Toads and Snakes at Framer Framed, installation view (c) Eva Broekema
Sammy Baloji, A Blueprint for Toads and Snakes at Framer Framed, installation view (c) Eva BroekemaSammy Baloji at Framer Framed, Amsterdam (2018). Foto: ®Eva Broekema / Framer Framed
Sammy Baloji, A Blueprint for Toads and Snakes at Framer Framed, installation view (c) Eva BroekemaSammy Baloji at Framer Framed, Amsterdam (2018). Foto: ®Eva Broekema / Framer Framed
Sammy Baloji, Tales of the Copper Cross Garden: Episode I (2017), filmstill
Sammy Baloji, 'Tales of the Copper Cross Garden: Episode I' (2017), film still
A Blueprint for Toads and Snakes at Framer Framed, installation view. Foto: (c) Eva Broekema / Framer Framed

25 jun –
26 aug 2018

Expositie: A Blueprint for Toads and Snakes

Framer Framed presenteert een solotentoonstelling van gerenommeerd kunstenaar Sammy Baloji – A Blueprint for Toads and Snakes. Samengesteld door curator Vincent van Velsen, met scenografie door Jean Christophe Lanquetin.

De kunstpraktijk van Sammy Baloji gaat in op het culturele, sociale, architecturale en industriële erfgoed van zijn geboorteland, de Democratische Republiek Congo (DRC). Baloji heeft een achtergrond in fotografie en combineert deze met een onderzoekspraktijk waarin archiefmateriaal, museologische objecten en culturele artefacten zijn werk ingeven. Door het bevragen van de inherente hiërarchie en de constitutieve aard van dit materiaal beziet Baloji de westerse koloniale geschiedenis, de daaropvolgende postkoloniale ontgoocheling en de voortdurende imperiale invloeden op een kritische wijze.

In A Blueprint for Toads and Snakes (2018) worden meerdere nieuwe werken van Sammy Baloji gepresenteerd. Centraal hierin staat het theaterstuk Chura na Nyoka (‘De pad en de slang’), dat in 1957 in opdracht van het Belgische koloniale regime werd geschreven door Joseph Kiwele, een Congolees staatsman. Het theaterstuk, dat een metaforische boodschap van etnische segregatie vertolkt, moest dienen als een ‘educatief middel’ voor de ontwikkeling van de Congolese bevolking. Baloji relateert dit script aan de koloniale stadsplanning van de ‘inheemse stad’ van Lubumbashi, welke eveneens werd ingegeven door een politiek van segregatie. Overblijfselen van deze segregatie zijn nog steeds zichtbaar in het huidige landschap, bijvoorbeeld in de vorm van de ‘cordon sanitaire’ (sanitaire strook), een tussenzone die werd vervaardigd om op strategische wijze de zwarte en witte inwoners van de stad te scheiden. In de hedendaagse Congolese samenleving werkt de koloniale segregatie nog steeds door: etnische conflicten en spanningen, uitvergroot door economische belangen, zijn aan de orde van de dag. Dit wordt als uitgangspunt genomen voor de nieuwe werken in de expositie.

Sammy Baloji – Tales of the Copper Cross Garden: Episode I (2017), filmstill

Een ander werk dat Sammy Baloji hier presenteert, is de Documenta14 film Tales of the Copper Cross Gardens. Episode 1 (2017), waarin het bewerken van koper wordt gevisualiseerd als een choreografie van zwarte lichamen: fabrieksarbeiders die de onbewerkte grondstof omzetten in een product voor de wereldmarkt. Dit proces is een metafoor voor het koloniale project, waarin de oorspronkelijke inwoners van Congo werden omgevormd tot arbeidskrachten; en toont de manieren waarop de kerk een essentiële rol speelde in het hervormen van de Congolese samenleving. Dit laatste komt terug in de dagboekfragmenten van missionarissen die worden getoond; en in de soundtrack die bestaat uit de kerkelijke muziek gecomponeerd door Kiwele. De compositie sluit aan bij de katholieke richtlijnen, maar past ook in de Congolese muzikale tradities.

A Blueprint for Toads and Snakes bij Framer Framed. Foto (c): Eva Broekema / Framer Framed

Met A Blueprint for Toads and Snakes presenteert Sammy Baloji een zeer originele herdenking van de pijnlijke geschiedenis van de uitbuiting van mens en natuur in hedendaags Congo. Hiermee levert hij een belangrijke bijdrage aan het geheugen en de perceptie van de DRC, en de manieren waarop culturele structuren zijn geconstrueerd, evenals hoe deze hebben bijgedragen aan de huidige etnische spanningen en de exploitatie van mineralen. De tentoonstelling biedt zo een kritische reflectie op de verschillende stadia van Lubumbashi’s geschiedenis, die de fundering hebben gelegd voor het metaforische podium waarop het heden vorm krijgt.

De tentoonstelling reisde in aangepaste vorm door naar Lunds Konsthalle in Sweden en Aarhus Konsthall in Denemarken waar deze te zien was onder de titel Sammy Baloji. Other Tales (2020).


Mede mogelijk gemaakt door
Galerie Imane Farès, Ministerie voor Onderwijs, Cultuur & Wetenschap, Amsterdams Fonds voor de Kunst, Tolhuistuin.



Koloniale geschiedenis / Extractivisme / Het levende archief / Omstreden erfgoed /

Agenda


Finissage: A Blueprint for Toads and Snakes
Met Sammy Baloji, Georges Senga Assani en Heleen Debeuckelaere.
Boekpresentatie: Wanneer we spreken over kolonisatie
Over de recente publicatie van Faassen en Verdijk, in het kader van solo tentoonstelling 'A Blueprint for Toads and Snakes' van Sammy Baloji
Curator rondleiding: A Blueprint for Toads and Snakes
Een rondleiding door Vincent van Velsen langs het werk van Sammy Baloji.

Netwerk


Sammy Baloji

Kunstenaar

Jean Christophe Lanquetin

Kunstenaar en scenograaf

Vincent van Velsen

Kunstcriticus, onderzoeker en curator

Yannick Luzuaki

Schilder en kostuumontwerper

Magazine