Installation photo 'UnAuthorised Medium' at Framer Framed. Photo: (c) Eva Broekema Recensie: Art Asia Pacific - UnAuthorised Medium
Framer Framed, verscholen achter een populair restaurant in het snel in de vaart der volkeren opstotende Amsterdam-Noord, was een ideale plek voor de groepstentoonstelling UnAuthorised Medium (2018). Het platform, dat zich richt op kritische historiografieën en het onderzoeken van interculturele processen in de kunst, ligt zo goed verborgen dat je er alleen komt als iemand – in mijn geval een kelner – je de weg wijst. Iets dergelijks geldt ook voor UnAuthorised Medium, waarin 12 kunstenaars en collectieven uit Zuidoost-Azië bezoekers vragen om verder te kijken dan hun neus lang is. Via hun multimediale werken, onderwerpen de deelnemers het ongrijpbare karakter van herinneringen en het archief aan een verhoor om tot nieuwe vertellingen te komen van het koloniale verleden door er niet-gehoorde stemmen en invalshoeken in te vouwen.
Sim Chi Yin – One Day We’ll Understand (2018). Installatie in de tentoonstelling UnAuthorised Medium bij Framer Framed, Amsterdam. Foto (c) Eva Broekema.
In de installatie One Day We’ll Understand (2018) van kunstenares en historica Sim Chi Yin wordt een grotendeels vergeten hoofdstuk van de Koude Oorlog belicht door de lens van het leven van haar grootvader aan vaders kant. Hij werd door de Engelsen naar China gedeporteerd tijdens de antikoloniale opstand in Maleisië en later, in 1949, geëxecuteerd door anticommunistische Kuomintang-soldaten tijdens de Chinese Burgeroorlog. Het werk bestaat uit vijf portretten, naast foto’s en voorwerpen uit de burgeroorlog en teksten die met niet-vervagende inkt zijn gedrukt op verkleurend papier, zodat de inkt leesbaar blijft, maar het papier in de loop van de tijd vergeeld. De transcripten en brieven zijn het resultaat van de zes jaar dat Sim onderzoek deed naar de mondelinge getuigenissen van haar familie en de 30 interviews met mensen die betrokken waren bij de communistische opstand in Maleisië. Of de vertellingen de feiten nauwkeurig beschrijven blijft echter de vraag en weerspiegelt het fragiele en feilbare karakter van het geheugen en de geschiedenis.
In schriftelijke vorm vastgelegde politieke en persoonlijke geschiedenissen zijn ook te zien in de video Scanning (2013) van Amy Lee Sanford. In het werk zijn brieven te zien die de vader van de kunstenares in Phnom Penh en haar adoptiemoeder in de Verenigde Staten elkaar schreven tijdens de Cambodjaanse Burgeroorlog. In de video worden de vellen papier door een paar handen rustig en heel voorzichtig gescand. Het raakvlak van het persoonlijke en politieke, en de vage grenzen tussen feit en fictie komen ook aan bod in Sung Tieu’s film No Gods, No Masters (2017). In de video worden huiselijke taferelen, zoals Sung’s familie die aan het bidden is, vergezeld door de spookachtige klanken van Ghost Tape Nr. 10. Deze geluidsopname werd als psychologisch wapen ontwikkeld door het Amerikaanse leger tijdens de oorlog in Vietnam en gebruikt om Vietcong-soldaten angst aan te jagen.
Installatiefoto UnAuthorised Medium bij Framer Framed (Amsterdam, 2018). Foto (c) Eva Broekema
Door de grote nadruk op tekstuele geschiedenissen en video’s, kregen enkele van de werken op de tentoonstelling iets didactisch. Een voorbeeld is de mixedmediainstallatie van Tuan Mami, In a Breath – Nothing Stands Still (2018), die bestaat uit een video, een zelfgemaakte wijn van de bast van een bijna uitgestorven boom, waar bezoekers een slokje van mochten nemen, en een instructieboekje over de gevolgen van de mijnbouw voor het ecosysteem van Vietnam. Het werk prikkelt alle vijf de zintuigen en ik kon het gevoel dat ik me in een vleesgeworden Wikipedia-artikel over kapitalisme bevond, niet van me afschudden.
Andere werken maakten met meer effect gebruik van de dichterlijke vrijheid. In de video Painting with History in a Room Filled with People with Funny Names 3 (2015), neemt Korakrit Arunanondchai bezoekers mee op een betoverende, fantastische reis door zijn ‘geheugenpaleis’. Zijn zoektocht is verweven met interviews waarin identiteit, technologie, geopolitiek, realiteit en fictie worden onderzocht aan de hand van beelden van safari’s, schilderijen, dinosauriërs en demonstraties. In een van de scènes is bijvoorbeeld een oude vrouw te zien die door de straten van Bangkok loopt. Daarna wordt ze in haar huis gefilmd terwijl ze verschillende huishoudelijke voorwerpen aanraakt. Met een licht Frans accent noemt ze de namen van de voorwerpen die ze zich nog kan herinneren en praat ze over haar dementie. “Het heden hield voor mij op te bestaan. Ik ben misschien vergeten hoe de voorwerpen heten, maar ze bestaan nog wel”, vertelt ze. In haar navigatie door de verdwenen onderdelen van haar persoonlijke archief en haar pogingen op de woorden te komen die ze is vergeten, belichaamt de vrouw het centrale thema van de tentoonstelling: de ontleding van de manier waarop macht de geschiedschrijving beïnvloedt. Want wat is uiteindelijk de waarde van herinneringen als je geen stem hebt? In Amsterdam was het lange tijd de norm om weg te kijken van de geschiedenis van slavernij en koloniale uitbuiting. In UnAuthorised Medium wordt die gelukzalige onwetendheid frontaal aangevallen.
Door Mirthe Berentsen
Fotografie: Eva Broekema / Framer Framed
Dit artikel werd oorspronkelijk gepubliceerd op Art Asia Pacific
Zuidoost-Azië / Extractivisme / Fotografie /
Exposities
Expositie: UnAuthorised Medium
Een groepstentoonstelling samengesteld door Annie Jael Kwan
Netwerk
Sung Tieu
Kunstenaar
Sim Chi Yin
Kunstenaar
Amy Lee Sanford
Kunstenaar
Korakrit Arunanondchai
Kunstenaar
Annie Jael Kwan
Curator, schrijver en onderzoeker
