
Rapport: Shared Waters - eerste editie
Framer Framed ontwikkelde en organiseerde in samenwerking met het Camissa Museum in Kaapstad, Zuid-Afrika het uitwisselingsprogramma Shared Waters om jonge mensen uit te nodigen onderzoek te doen naar hun familiegeschiedenis en hun ervaringen te delen. In Amsterdam vond de eerste editie plaats als naschools programma in mei-juni 2023, in september 2023 gaat de tweede editie van Shared Waters van start als binnenschools programma.
Door: Julia Krantz
Juli 2023
Naarmate we ons steeds meer bewust worden van Nederlandse koloniale misdaden en hoe deze persoonlijke verhalen kunnen beïnvloeden, was het een waardevolle ervaring om mee te doen aan het uitwisselingsprogramma Shared Waters. Deelnemers in beide landen gingen op onderzoek naar hun wortels door middel van kunst en deelden hun persoonlijke verhalen. Ook ging Shared Waters in op de relatie tussen Nederland en andere culturen die in de workshops aan de orde kwamen.
Framer Framed en documentair fotograaf Karine Versluis, die het fotoboek Debaltsevo, Where Are You? (2023) publiceerde over haar Oekraïense roots, organiseerden vier wekelijkse workshops voor jongeren uit Amsterdam, in de leeftijd van 14 – 18 jaar. Fotografie en verhalen vertellen waren de media om familiegeschiedenissen te onderzoeken. Karine begeleidde de deelnemers door fotografie toegankelijk te maken voor iedereen, ongeacht iemands vaardigheid met fotografie. Wekelijks werden de resultaten uitgewisseld met degenen in Kaapstad die deelnamen aan een parallel programma.
Het onderzoek begon met het doorzoeken van oude foto’s en het interviewen van familieleden over hun verleden. Karine leidde de deelnemers door verschillende fotografietechnieken en -terminologie om de groep te inspireren en te stimuleren om creatief te zijn bij het maken van hun eigen foto’s. Met als resultaat, foto’s die hun familiegeschiedenis en persoonlijke identiteit vertegenwoordigden. Richting het einde van het project werd een videogesprek georganiseerd tussen Kaapstad en Amsterdam om culturele uitwisseling en verhalen te delen die uiteindelijk voor meer nuances zorgden in de ‘zwarte pagina’s’ van de Nederlandse koloniale geschiedenis.
Na de laatste sessie op 21 juni 2023 waren de deelnemers dankbaar voor de mogelijkheid om hun roots te verkennen, wat leidde tot een beter begrip van hun eigen culturele identiteit. Persoonlijke verhalen over de betekenis van kruiden en rituelen, familiebanden, het belang van het kennen van het verleden en dubbele identiteiten werden onderzocht en gevisualiseerd door middel van fotografie. De groep leerde wie ze zijn in relatie tot anderen – zowel in Amsterdam als in Kaapstad – en waar ze vandaan komen.
Djizé Elzinga
De muzikant is mijn opa, de vader van mijn vader. Hij was een hele lieve opa met een groot hart. De man naast de foto is mijn vader, de zoon van mijn opa. Mijn vader heeft een Nederlandse moeder en een volledige Molukse vader. Dit maakt hem half Moluks. Mijn vader kan zich volledig Moluks en volledig Nederlands voelen. Ik daarentegen voel me niet zo verbonden met mijn Molukse kant en heb daar soms best wat moeite mee. Het meisje op de foto ben ik.

Foto: Djizé Elzinga
Misha Kanner
Ik heb een foto gemaakt van munttakjes. Mijn eerste gedachte die ik heb bij munt is: Nana thee. Dit is de naam die mijn familie gebruikt voor muntthee, afkomstig uit Marokko. Ik drink altijd Nana thee na het eten bij mijn familie op vrijdagavond. Tijdens die avonden eten we gerechten die vaak ook afkomstig zijn uit Marokko. Die ook gekke namen hebben waar ik nooit bij stil sta. Tijdens het eten worden er ook soms verhalen verteld over hoe bijvoorbeeld vakanties vroeger waren, maar ook over familieleden die ik nooit heb ontmoet.

Foto: Misha Kanner
Paula Raith
Dit is elke dag
Op de plek waar ik het meest ben
Met mensen die het meest dicht bij mij staan
Die ik het allerbeste ken
Het allermeeste zie
Maar nu kijk ik ze niet aan
Nu zijn ze anoniem
Want hoe weet ik wie zij zijn
Als ik niet weet wat zij waren?

Foto: Paula Raith
Julia Krantz
The easy availability of pin cushion proteas in the Netherlands – flowers indigenous to the Cape – shows how past colonial connections have forged contemporary links. The immigration of the flowers but also of people between South Africa and the Netherlands is no coincidence. This photograph represents my roots – it is taken in my student house in Utrecht, the Netherlands; yet it depicts two very South African symbols: dried proteas hanging from the ceiling and in the shadow underneath a cloth with zebras printed on it. The Netherlands and South Africa – my dual nationalities.

Foto: Julia Krantz
Oekraine / Educatie / Gedeeld erfgoed / Koloniale geschiedenis / Zuid-Afrika /
Exposities

Expositie: Debaltsevo, Where Are You?
Een tentoonstelling van Karine Zenja Versluis over de zoektocht naar haar eigen wortels en het creatieproces van haar nieuwe publicatie.
Agenda
Educatieproject: Shared Waters
Uitwisselingsproject met het Camissa Museum (Kaapstad, ZA)
Netwerk
