Interview: Buitenissige wendingen in Molenwijk met Anan Striker
Heel bewust kiest kunstenaar Anan Striker (1988) voor merkwaardige en buitenissige wendingen in zijn werk. Daar is onder meer het alternatieve potje voetbal dat hij organiseert tijdens zijn residentie in Werkplaats Molenwijk een goed voorbeeld van. “Ik ben benieuwd of mensen deze antiregels aankunnen.”
Anan Striker weet als geen ander hoe een voetbalpartij voor verbinding zorgt. Het is niet voor het eerst dat hij iets met het alom vertrouwde spelletje doet in zijn werk. “Het brengt mensen samen en de meeste kinderen, zowel jongens als meisjes, vinden het leuk.” Maar met een beetje tegen een bal aan trappen neemt Striker geen genoegen. Hij wil op beeldende wijze een brug slaan tussen spel en sport en dus heeft hij speciale hoekvlaggen gemaakt, papieren supportershesjes ontworpen en ‘het lelijkste veldje van Molenwijk uitgekozen’ voor zijn alternatieve potje voetbal. “Ik vind vooral dat lelijke iets moois hebben. Er moet iets off zijn.”
Tekst Bien Borren
Mei 2022
Deel een van een interview tweeluik met Werkplaats Molenwijk artist-in-residence Anan Striker. Lees ook “Teurg naar de tekentafel met Anan Striker“.
Wat maakt dit specifieke veldje lelijk?
“Er staan twee bomen nogal lukraak op het veld en de doeltjes zijn deels weggezakt. Het is misschien wel het eerste voetbalveldje van Molenwijk, maar inmiddels zijn er veel mooiere dus ik weet niet hoeveel het nog wordt gebruikt. Laatst fietste ik er weer eens langs en zag ik dat het met molshopen is bezaaid. Dat is niet echt lekker voetballen, maar misschien kan ik er wel een draai aan geven. Ik heb hoekvlaggen gemaakt met gezegdes over molens, zoals ‘twee harde stenen malen zelden fijn’ en ‘wie het eerst komt, wie het eerst maalt’. Die vlaggen komen niet in een haakse hoek te staan, maar verspreid door het veld. En ik heb achtenveertig bussen scheidsrechterverf. Ik wil dat kinderen daarmee gaan tekenen op het veld. Het lijkt me leuk als het een rommeltje wordt. Dat je aan het voetballen bent en er staat plotseling een boom voor je neus of er trekt net iemand een streep en daardoor verandert het spel. Ik ben wel benieuwd of mensen deze antiregels aankunnen.”
Wat verwacht je?
“Tja… Het mag natuurlijk een kunstinstallatie zijn, maar als het niet lekker voetbalt, denk ik dat mensen snel afhaken. Ik wil voor een beetje reuring zorgen dus ik heb ook zo’n skydancer geregeld die met zijn armen in de lucht wappert en ik heb sportdrankjes ingeslagen. Hopelijk trekt al die poespas mensen aan en doen ze mee. Maar ik heb ook begrepen dat het soms moeilijk is om mensen hier op de been te krijgen.”
Je bent hier nu ongeveer een maand. Heb je een idee waarom dat lastig gaat?
“Het leven speelt zich boven af, in de flats. Dan leef je misschien iets meer langs elkaar heen. Met het mooie weer gebeurt er wel wat meer en het is ook juist een wijk waar iedereen elkaar groet.”
(Er loopt een vrouw langs die het mooie weer benoemt en het gezelschap groet.)
Waarvan akte.
“Ja! Mooie timing.”
Striker is tekenaar, typograaf, beeldhouwer, schilder en als de gelegenheid erom vraagt, treedt hij op als dj (‘met cassettebandjes, ik ben tapejockey’). “Er zijn best veel disciplines die ik liefheb als kunstenaar. Het is soms dan ook een beetje lastig te begrijpen wat ik nou precies doe en wat mensen van mij kunnen verwachten. Het wisselt. Ik maak bijvoorbeeld tegenwoordig steeds vaker performancekunst. Maar de basis is voor mij altijd tekenen geweest. Als ik schilder, teken ik met verf en in mijn lithografische werk maak ik gebruik van een tekenachtige techniek. Tekenen maakt altijd al onderdeel uit van mijn werk en mijn leven. Ik ben door mijn ouders opgevoed met de boodschap dat je nooit alleen bent als je tekent.”
Leg eens uit?
“Nou ja, kijk – ik was als kind niet eenzaam hoor – maar ik werd wel gemotiveerd om alles te tekenen wat los en vast zat. En het was ook een manier om onder vervelende klusjes uit te komen. Als ik moest afwassen en ik had daar geen zin in, zei ik dat ik wilde tekenen en dan mocht ik de vuile vaat laten staan. Ik weet niet of dat een gezonde jeugd is, maar het heeft er wel voor gezorgd dat ik vaardig ben met mijn hand. Ik heb heel veel uren met papier doorgebracht. Dat analoge en handmatige wil ik graag overdragen. We leven in een digitaal tijdperk en dat betwist ik niet – ik zit zelf ook achter de computer en in de virtuele wereld komen mooie dingen tot stand – maar het is ook belangrijk soms iets met de hand te doen. Of om vanuit de schouder te werken, een muurschildering te maken die groter is dan jijzelf.”
Dus dat jij tijdens deze residentie een meterslange en -hoge muurschildering wilt maken met kinderen uit de buurt is geen toeval?
“Ik was tijdens een rondje door de buurt een garage tegengekomen die wel een likje verf kan gebruiken en het leek me tof om dat samen met de buurt te doen. Ik zie deze residentie ook als het aangaan van een samenwerking met de wijk. Het moet een kruisbestuiving zijn tussen Anan en Molenwijk. Ik wil mezelf deze komende maanden uitdagen en omdat ik vaak solo werk of enkele keer samen met een andere kunstenaar richt ik mijn blik nu meer op anderen. Zo’n muurschildering kan ik in mijn eentje doen of met een gelijkgezinde compagnon, maar juist omdat ik zelf niet zo snel met een groep jongeren uit de buurt aan een muurschildering zou beginnen, doe ik dat nu juist wel. Ik push mezelf om iets buiten mijn eigen gebaande wegen te ondernemen en niet alleen een kunstminnend publiek aan te spreken. Met deze muurschildering nodig ik mezelf uit om iets nieuws te proberen maar blijf ik tegelijkertijd ook nabij wie ik ben.”
Geldt dat wel voor je andere werk?
“Nee, eigenlijk niet. Mijn werk is erg toegankelijk, voor Jan en alleman. Dat probeer ik althans. Het moet iets leuks, iets humoristisch, iets herkenbaars hebben zodat jong en oud – of het nou kunstkenners zijn of niet – er iets mee kunnen. Daarom grijp ik ook vaak naar een voetbal omdat bijna iedereen daar wel iets mee kan. En ja, sommigen zullen dan misschien niet eens doorhebben dat het kunst is, maar dat geeft niet. Ik word gewoon heel blij van kinderen die erdoorheen rammen, zij zijn de beste toeschouwers.”
Specifiek voor jouw kunst of in het algemeen?
“Misschien wel in het algemeen. Want kinderen zijn eerlijk en ongerept en ze zeggen wat ze vinden. Dus als het bij een kind aanslaat, is het misschien wel een goed werk.”
Wat heb je in gedachten voor de muurschildering?
“We moeten nog toestemming krijgen van het stadsdeel en wooningbouwvereniging De Alliantie. Maar het ziet ernaar uit dat het wel lukt. Ik hoop dat ik tegen die tijd een paar jongeren heb ontmoet die op een bepaalde manier ambitie tonen om te schilderen. Het mag ook een eendagsvlieg zijn, maar omdat de muur van formaat is, volstaat een krabbeltje niet. Dus ik wil echt een samenwerking met hen aangaan. In mijn zoektocht naar een thema heb ik me opnieuw tot molengezegdes gewend en toen trof ik ‘die omtrent de molen woont, bestuift het meel’. Het betekent zoveel als dat je beïnvloed wordt door de mensen om je heen, je buren maar ook je familie en vrienden. Ik wil de jongeren vragen iemand uit te beelden die zij bewonderen. Dan hoeft trouwens niet meteen een lijkend portret te worden, ze mogen ook een object of iets abstracts uitbeelden dat aan hun helden doet denken. Het hoeft allemaal niet perfect.”
Het speelse is iets wat telkens terugkomt in je werk, zoals het voetballen maar ook de wens om niet te strikt te zijn.
“Klopt. Dat komt denk ik – alweer – door mijn jeugd. Spelen en tekenen zijn de twee kernwaardes van mijn opvoeding. Spelenderwijs leren. Op mijn schetsboek heb ik ‘denken met de hand’ geschreven en dat is hoe ik graag werk. Dat geldt ook voor mijn research: ik onderzoek door gewoon te doen en gewoon te gaan. Mislukkingen omarm ik, die zijn waardevol. Juist door te maken en dingen uit te proberen kom ik ergens. Zo ging het ook met deze residentie.”
Toen Striker een paar maanden terug een ommetje door de wijk maakte in aanloop naar zijn residentie viel het hem op dat sommige schommels van de speelrekken waren gehaald. “Alleen de kettingen bungelden er nog. En dan begint mijn hoofd te werken. Schommelen dat is eigenlijk een soort draaien en een molen draait ook en we zijn in de Molenwijk. Wat als ik een schommel aan de wijk geef? Dat idee laat me dan niet los en direct op de eerste dag van mijn residentie ben ik zitjes gaan zagen. Een week lang was ik daar volop mee bezig – ik treuzel niet, ik houd van actie in de taxi – en toen zag ik op een ochtend allemaal busjes in de wijk staan. En uit die busjes kwamen mensen die de schommels weer op hun plek hingen. Het bleek de eerste dag van de lente te zijn en de schommels keerden terug uit hun winterverblijf. Was dit het einde van mijn schommelproject? Nee, besloot ik. Een schommel kan immers ook aan een boomtak hangen. Toen heb ik De Molenwiek en De Molenwieg gemaakt. Eentje hing ik op bij het winkelcentrum, de andere iets meer verstopt bij de bushalte. Die eerste was na twee weken weg, de tweede hangt er nog.”
Denk je dat-ie is vernield of weggehaald?
“Ik vermoed geen vandalisme want ik zie geen sporen of rondslingerende delen van de schommel. Hij zal wel door de gemeente zijn verwijderd. Maar achter wat er precies is gebeurd, ga ik niet aan want dit hoort bij iets maken in de openbare ruimte. En ik vind het juist interessant dat die andere er nog wel hangt. Zouden ze die nog niet hebben gezien? Of doet-ie er minder toe omdat deze minder zichtbaar is? Ik weet dat niet, maar het is onderdeel van het experiment. Mensen hebben de schommel wel ontdekt trouwens. Ik zie aan de sporen onder De Molenwiek dat er wordt geschommeld.”
Baal je er niet van dat je net te laat was met je schommels?
“Nee. Of ja, natuurlijk moest ik eerst even slikken. ‘Oh, mijn plan is naar de klote.’ Maar ik vind het ook interessant hoe toeval een rol speelt. Dat probeer ik te omarmen in mijn werk en deze schommels zijn daar een mooi voorbeeld van. Soms moet je omdenken – zo ben ik na die eerste lentedag met bomen in zee gegaan – maar zo’n aanpassing geeft niet, juist het ergens een mouw aan te moeten passen maakt het tof.”
Eind mei 2022 realiseerde Anan Striker de muurschildering, waarvoor toestemming is verleend door De Alliantie. Hij werd daarbij bijgestaan door jongeren uit Molenwijk.
Tekst: Bien Borren
Foto’s: Bastiaan van Schip
Luister hieronder de podcast met Anan Striker
Hij blikt terug op zijn residentie in de coommunity space in Amsterdam Noord, wat zijn verwachting waren, hoe hij contact ging zoeken met de buurtbewoners, over gentrificatie en zijn toekomstplannen.
Kunstenaarsesidenties in Werkplaats Molenwijk
In Werkplaats Molenwijk, onderdeel van Framer Framed, nemen sinds 2018 kunstenaars tijdelijk hun intrek met als doel in samenwerking met de buurt nieuw werk te creëren. Framer Framed streeft met de kunstenaarsresidenties naar een plek waar kunst en cultuur hand in hand gaan met ontmoeting en samenwerking. Anan Striker is de zevende kunstenaar die actief is in Molenwijk. Zijn residentie loopt tot juni 2022.
Artist Talk / Community & Learning / Molenwijk / Residenties / Social Practice /