Over de rol van kunst in een globaliserende samenleving

Framer Framed

Presentatie van Innovatielab #1 tijdens de Dutch Design Week (2023). Foto: Fillip Studios
Schematische weergave van de netwerkrelaties in het archief van Framer Framed. Afbeelding: Archival Consiousness
Schematische weergave van de netwerkrelaties in het archief van Framer Framed. Afbeelding: Archival Consiousness
New Social
cicc-cover-mockup
001-CICC-Gwangju-Jonas-Staal-scaled

21 Oct –
29 Oct 2023

The New Social: Hybrid Strategies for Cultural Spaces - bij Dutch Design Week 2023

Framer Framed presenteert de eindresultaten van het tweejarige project The New Social: Hybrid Strategies for Cultural Spaces. De presentatie is te zien tijdens de Dutch Design Week 2023 van 21 tot 29 oktober in Eindhoven, waar het deel uit maakt van de tentoonstelling Innovatielabs #1: The Living Archive.

The New Social: Hybrid Strategies for Cultural Spaces

Met het project The New Social: Hybrid Strategies for Cultural Spaces onderzoekt Framer Framed in samenwerking met IMPAKT, Hackers & Designers en Archival Consciousness nieuwe methoden en technieken om de ervaringen, publieksgroepen en inhoud van online en offline producties tot een meer consistent geheel te maken. Culturele producties, zoals livecasting en publicaties begeven zich steeds meer in beide domeinen (zowel online als offline). Centraal in het onderzoek van The New Social stond de vraag hoe culturele organisaties op de langere termijn en in eigen beheer nieuwe technieken kunnen ontwikkelen om die beide domeinen beter samen te brengen.

Het internetoptimisme – bij gebrek aan fysieke ontmoetingen – van de Coronacrisis leidde tot experimenten en innovaties. Ook Framer Framed sprong op de mogelijkheden die zich voordeden dankzij streaming en digitale ontmoetingen. Inmiddels zijn de deuren van de culturele instellingen al enige tijd weer open en kunnen we de balans opmaken van de successen die blijvend zijn.

Digitaal Archief
In de afgelopen anderhalf jaar heeft Framer Framed dankzij de ondersteuning vanuit de Innovatielabsregeling gewerkt aan verschillende concrete resultaten, waaronder de ontsluiting van het eigen archief. Een digitaal archief kan gezien worden als ‘een netwerk van connecties’ dat digitaal een immaterieel karakter heeft en de overvloed van ‘bits and bites’ uit het actieve verleden van een culturele instelling samenhangend bijeenbrengt. Deze opvatting sluit aan bij de ideeĂ«n van Bruno Latour rond de constructie van herinnering, waarin het netwerk als maatschappelijke constructie centraal staat. Verschillende actoren in dat netwerk – dat kunnen alle betrokkenen zijn – hebben agency om in het herinneringsproces in te grijpen en deze mede vorm te geven. Wat het betekent om als culturele organisatie het ‘netwerk van connecties’ centraal te stellen, onderzocht Carola Vasileiadi tijdens haar Master studie, waarvan zij verslag doet in het artikel Expanding the Notion of the Constituent Museum: On the Practices of Framer Framed (februari 2022).

Schematische weergave van de netwerkrelaties in het archief van Framer Framed. Afbeelding: Archival Consiousness

Archiveren is voor ‘digital born-organisaties’ vaak ongebruikelijker dan voor organisaties met een papieren archief. Kunstorganisaties die langer bestaan beschikken vaak over een papieren archief met een archiefmedewerker die de collectie goed kent en deze doorzoekbaar maakt. Als deze archieven vanwege opheffing verloren dreigen te gaan ontstaat er een urgentie en worden archieven vaak overgedragen. Dat zou ook een vanzelfsprekendheid moeten zijn voor digitale archieven. Maar hoe onderhouden we het digitale archief en maken het tevens toegankelijk – hoe kunnen we nadenken over de levensloop van het digitale archief?

The New Social was voor Framer Framed van groot belang omdat het voor ons als culturele organisatie de gelegenheid bood na te denken over de lange termijn van ons digitale archief. De focus op digitalisering houdt vaak nog onvoldoende rekening met de bekende problemen van het onderhoud van digitale collecties. Terwijl papier heel langzaam verouderd, blijft het hele digitale landschap om de paar jaar veranderen, van de infrastructuur tot file formaten, hardware en software.

Zonder rekening te houden met de lange termijn, waaronder bijvoorbeeld kosten voor onderhoud, lopen deze archieven een groot risico op dataverlies. Zodra de rekening niet meer kan worden betaald, wordt een domeinnaam opgegeven en wordt informatie vaak onvindbaar. Het is niet gebruikelijk om in een ‘digital born’ organisatie een archiefmedewerker in dienst te hebben, die het archief up to date houdt en toegankelijk maakt, zoals vaak bij een papieren archief wel het geval is. Je zou bijna kunnen zeggen, hoe jonger de organisatie, hoe moeilijker een archief te behouden is.

Van digitaal archief naar publicatie
De meest in het oog springende uitkomst van het project kwam tot stand in samenwerking met Archival Consciousness; de ontsluiting van het digitaal archief van Framer Framed via een ‘browser based hybrid publication tool’. Deze nieuwe ontwikkelde applicatie stelt ons in staat het archief in te zetten voor verschillende doeleinden, variĂ«ren van netwerkanalyses voor onderzoekers tot ontsluiting van het archief in de vorm van (digitale) publicaties.

Publiceren in eigen beheer
De eerste publicatie die volledig in eigen beheer, vanuit het digitale archief is gegenereerd via zelf ontworpen software*, betreft een uitgebreide catalogus van de tentoonstelling Court for Intergenerational Climate Crimes (2021). De Court for Intergenerational Climate Crimes (CICC) is een doorlopende samenwerking tussen Framer Framed, de Indiase academicus, schrijver, advocaat en activist Radha D’Souza en de Nederlandse kunstenaar Jonas Staal. Het project bestaat uit een grootschalige installatie in de vorm van een tribunaal dat intergenerationele klimaatmisdaden vervolgt. Tijdens hoorzittingen leveren getuigen bewijslast van klimaatmisdaden in het verleden, het heden Ă©n de toekomst. Als zodanig verwerpt het tribunaal de lineaire, geĂŻndividualiseerde narratieven die ten grondslag liggen aan het huidige rechtssysteem.

Individuen en collectieven die een bijdrage leverden aan de publicatie zijn ondermeer: Blue Planet Project (Canada), SOMO – Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (Nederland), Manchester International Law Centre (Engeland), Kenya Land Alliance (Kenya), Oyu Tolgoi Watch (Mongolie), Pueblos IndĂ­genas AmazĂłnicos Unidos en Defensa de sus Territorios (Brazilie), RĂ©seau d’Information et d’Appui aux ONG Nationales (Congo), Stop Wapenhandel – European Network Against Arms Trade, Synergie Nationale des Paysans et Riverains du Cameroun (Kameroun), Vettiver Collective, WALHI West Java (Indonesie), Watch The Med (Duitsland) en meer.

De dossiers met bewijsmateriaal en getuigenissen zijn uitgeschreven en vormen onderdeel van het digitale archief van Framer Framed. De nieuw ontwikkelde applicatie kan dit digitale archief ontsluiten in de vorm van een interactieve website en printbare PDF, die na een drukgang vorm krijgt in een tastbare publicatie.

Overige bronnen
De fysieke CICC publicatie is te bestellen in onze webshop via: https://bit.ly/FF-Publications
De online publicatie is te vinden via http://publish.framerframed.nl

Om een indruk te krijgen van het ontwerpproces via de online software*, zie onderstaande video:

 


Over Innovatielabs

The New Social: Hybrid Strategies for Cultural Spaces is tot stand gekomen dankzij steun van Innovatielabs #1. In september 2021 hebben het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en CLICKNL via een open call een oproep gedaan aan instellingen en makers om toepasbare kennis en werkvormen te ontwikkelen die ten goede komen aan de wendbaarheid en weerbaarheid van de culturele en creatieve sector. Uit de 174 ontvangen projectvoorstellen zijn zestien projecten geselecteerd. De onderwerpen variëren van blockchain voor de huizenmarkt tot het doorontwikkelen van een database voor duurzame kunstenaarsmaterialen en het onderzoeken van hybride vormen voor dramatische expressie. In het merendeel van de projecten wordt geëxperimenteerd met nieuwe formats en samenwerkingsvormen, waaruit nieuwe artistieke uitingen kunnen ontstaan.

Meer informatie over de InnovatieLabs #1 is te vinden op de website van het Stimuleringsfonds.



Subversive Publishing / Het levende archief / Nieuwe media /

Netwerk


Remco van Bladel

ontwerper

Mariana Lanari

Kunstenaar

Magazine