Illustration by Daniel Aguilar Ruvalcaba 7 Nov 2023
18:00 - 20:00
Rematriation Rehearsals: On a Mesoamerican Skull Displayed in Leiden
Restitutie van gestolen of geroofde kunstvoorwerpen is een groeiend onderwerp binnen de museale en culturele sector. Wat kunnen digitale technologieën zoals 3D-printen bijdragen aan de kwestie van omstreden cultureel erfgoed en hoe kunnen gemeenschappen bij dit proces worden betrokken? Kom op 7 november 2023 bij ons langs voor een gezamenlijk gesprek.
Over de hele wereld herbergen musea voorwerpen die op onrechtmatige wijze zijn verworven, bijvoorbeeld door (koloniale) plundering, diefstal of mensenhandel. Hoewel er inspanningen zijn geleverd om de richtlijnen voor herkomstonderzoek en restitutie te verbeteren, blijft het proces complex en gevoelig en leidt het niet altijd tot de gewenste resultaten. Recente ontwikkelingen op het gebied van 3D-printen kunnen innovatieve en mondiale benaderingen bieden om deze problemen aan te pakken. Door vrijwel identieke kopieën te maken en hetzelfde object op verschillende manieren te presenteren, biedt 3D-printen de mogelijkheid om je tot de originele voorwerpen te verhouden en er tegelijkertijd voor te zorgen dat kritische dialogen over herstel- en herstelrecht blijven bestaan.
Om te onderzoeken hoe 3D-printen kwesties rond omstreden erfgoed in musea opnieuw kan bezien, hebben onderzoekers Dr. Naomi Oosterman (Erasmus Universiteit Rotterdam), Liselore Tissen (Universiteit Leiden/Delft) en kunstenaar Daniel Aguilar Ruvalcaba (Rijksakademie / Pressing Matter) de mogelijkheden bestudeerd en ethische overwegingen die 3D-printen kan bieden overwogen. Enkele provocaties van de sociale kunstpraktijk geïnitieerd door Daniel Aguilar Ruvalcaba – gecoproduceerd tijdens zijn tijd als Pressing Matter artist-in-residence – vormden het startpunt van dit gesprek en de casus die centraal stond in dit onderzoek: een Meso-Amerikaanse menselijke schedel momenteel te zien in het Wereldmuseum Leiden (voorheen bekend als Museum Volkenkunde).
De afgelopen maanden heeft Daniel – samen met dichter Nadia Ñuu Savi en beeldend kunstenaar Mili Herrera – visionaire archeologieworkshops gefaciliteerd met twee Mixtec-gemeenschappen in Santa María Cuquila, Oaxaca (México) en Oxnard, Californië (VS), waarbij rekening werd gehouden met toegankelijkheid, co-creatie, samenwerking en inclusie als belangrijkste pijlers tijdens het proces. Tijdens deze workshops gingen kinderen en jongvolwassenen aan de slag met kleine 3D-geprinte schedels van de originele ‘Leidse schedel’, waarbij ze kennis maakten met het verhaal van de schedel en hoe deze van Mexico naar Nederland reisde.
Om deze gezamenlijke inspanning voort te zetten en het verhaal met de 3D-geprinte schedel in de toekomst uit te breiden door middel van vormen van verbeelding, reflectie en zorg, nodigt het onderzoeksteam Mixtec-wetenschappers Lic. Izaira López Sánchez (The Americas Research Network) en Dr. Omar Aguilar Sánchez (Universidad Autónoma Comunal de Oaxaca) uit om hun visie op deze discussie te delen. Het onderzoeksteam vraagt het publiek om deel te nemen aan dit gesprek, ideeën uit te wisselen en onze voorouders te herdenken door samen Día de los Muertos (Dag van de Doden) te vieren.
Dit evenement is in het Engels en gratis.
Programma
18:00-19:00 Inleiding tot het onderwerp en presentaties:
Dr. Naomi Oosterman: Een schedel met meerdere verhalen
Dr. Omar Aguilar Sánchez: Hernieuwing van het culturele geheugen van de Ñuu Savi
Izaira López Sánchez: De uitdagingen van de repatriëring van onze voorouders in de Ñuu Savi
Daniel Aguilar Ruvalcaba: Over visionaire archeologie
Liselore Tissen: Het digitale hiernamaals van de schedel: ethische overwegingen en rol van musea
19:00 Interactive discussie met het publiek
19:30 Celebremos el Día de los Muertos! Met hapjes en drankjes
20:00 Einde
Pressing Matter onderzoekt hoe koloniale objecten kunnen bijdragen aan de omgang met het koloniale verleden en de doorwerking daarvan in het heden, en de tegenstrijdige claims van verschillende belanghebbenden over deze objecten binnen musea. Het project zal fundamentele theorieën over waarde en eigendom verbinden met maatschappelijke en postkoloniale debatten over erfgoed. Het heeft als doel om in de eerste plaats nieuwe theoretische modellen van waarde en eigendom te ontwikkelen en te testen, en in de tweede plaats nieuwe vormen van teruggave te ontwikkelen die de huidige benaderingen adresseren maar verder gaan dan deze wijzen van erfgoedrestitutie en een theorie over de mogelijkheden van objecten ontwikkelt die gebaseerd is op de verstrengelde, multipolaire geschiedenis waarin koloniale objecten werden verzameld, bewaard en betekenisvol werden gemaakt.
Dit evenement kwam voort uit een groter onderzoeksproject getiteld 3D reproduction methods in contested heritage (prijs toegekend door het LUCDH) van Liselore Tissen (Universiteit Leiden/Universiteit Delft) en Dr. Naomi Oosterman (Erasmus Universiteit Rotterdam).
Met speciale dank aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten en Framer Framed om dit evenement te organiseren.
- Wereldmuseum - Leiden
- Pressing Matters - Ownership, Value and the Question of Colonial Heritage in Museums
- Rijksakademie van Beeldende Kunsten
- Research Centre for Material Culture - RCMC
Links
Omstreden erfgoed / Gedeeld erfgoed / Koloniale geschiedenis / Museologie /
Netwerk
Omar Aguilar Sánchez
Onderzoeker
Izaira López Sánchez
Activist
Liselore Tissen
Onderzoeker
Naomi Oosterman
Onderzoeker
