12 Sep –
21 Sep 2025
Expositie: Lawan!
Van 12 tot 21 september 2025 presenteert Framer Framed Lawan!, een tentoonstelling over maatschappelijke kwesties in de Indonesische archipel en West-Papoea toen en nu. De titel, vrij vertaald als ‘Vecht!’, roept op tot internationale solidariteit en actie tegen onrecht in al haar vormen.
De tentoonstelling Lawan! (2025) bestaat uit een combinatie van hedendaagse kunstwerken en culturele archiefstukken. Samen tonen zij de noodzaak om decennia van onderdrukking en geweld tegen Indonesische en West-Papoease gemeenschappen te erkennen en herdenken. Lawan! toont hoe decennia van politiek geweld in Indonesie zich heeft doorgezet in het hier en nu. Lawan! brengt twee verschillende projecten samen die reageren op afzonderlijke, maar diep vervlochten excessen van onrecht.
Lawan! biedt ruimte om de complexiteit van de zogenaamde ‘postkoloniale’ conditie te verkennen. Kunnen we werkelijk spreken van ‘postkoloniaal’ zolang structuren van overheersing zo diep verankerd blijven?
Hidden Faces of Papua van het kunstenaarscollectief Udeido en kunstenaar Kevin van Braak documenteert hedendaagse Papoease kwesties die hun oorsprong vinden in het koloniale en imperialistische geweld tegen de inwoners, natuur en grondstoffen van West-Papoea. West-Papoea bleef tot 1962 onder Nederlands bestuur, met belofte van een onafhankelijke staat. In 1963 werd West-Papoea echter onder druk van de VS, Nederland en de VN bij Indonesië gevoegd. De controle over het gebied opende de deur voor grootschalige grondstoffenwinning door buitenlandse bedrijven, wat leidde tot een sterke onderdrukking van kritische stemmen uit West-Papoea door de Indonesische overheid. Sinds de onafhankelijkheid van Indonesië staat de geschiedenis van West-Papoea in het teken van de strijd voor zelfbeschikking en onafhankelijkheid.
Remembering and Solidarity-Making: 60 years after 1965 van Watch65 richt zich op de strijd van Indonesiërs die na de genocide in 1965 in ballingschap terechtkwamen. Onder sterke druk van internationale Koude Oorlogspolitiek werden bijna een miljoen mensen vermoord onder het voorwendsel dat de Communistische Partij moest worden uitgeschakeld. Het reikte verder dan vermeende partijleden en trof ook linkse denkers, vakbondsleden, Chinees-Indonesische gemeenschappen en progressieve sociale bewegingen. Het markeert een periode van toenemende Amerikaanse invloed in Zuidoost-Azië, en werd mede mogelijk gemaakt door de gevolgen van het Nederlandse koloniale bewind. Met kunstwerken van kunstenaars Yayak Yatmaka, Koes Komo, Alit Ambara en archieven van Komitee Indonesië, demonstreert de tentoonstelling de lange traditie van internationaal politiek handelen en de strijd voor waarheid, rechtvaardigheid en bevrijding.
Opening
Vrijdag 12 september 2025 van 18.00 tot 21.00 uur, met muziek, performance, eten en drinken.
Gratis entree.
Programma
Tijdens de loop van de tentoonstelling worden er diverse bijeenkomsten georganiseerd.
17 september 2025 – Internationale solidariteit! Het verhaal van Komitee Indonesië, De bijeenkomst begint met een rough cut-vertoning van Watch65’s documentaire in de maak over Komitee Indonesië. Komitee Indonesie deelde onder andere informatie met het Nederlandse publiek over de massale wreedheden die in 1965/1966 in Indonesië werden begaan en pleitte voor de onmiddellijke vrijlating van meer dan honderdduizend politieke gevangenen. Komitee Indonesie verzette zich tegen de Nederlandse wapenhandel en ontwikkelingshulp aan Soeharto’s generaalsregime in Indonesië en voerde de campagne tegen de militaire bezetting van Oost-Timor. Drie voormalige coördinatoren van het Komitee Indonesië, Welmoed Koekebakker, Yvette Lawson en Fridus Steijlen (emeritus hoogleraar postkoloniale migratie, Vrije Universiteit Amsterdam), komen na lange tijd weer bij elkaar om terug te blikken op hun tijd bij de solidariteitsgroep en hun ervaringen met de strijd en prestaties van de groep te vergelijken.
19 september 2025 – Verhalen van links Indonesië, als onderdeel van een eendaags symposium wordt de archiefwebsite GerakIngatan van Watch65 gelanceerd. Als gemeenschapsarchief heeft GerakIngatan als voornaamste doel het doorbreken van het stilzwijgen rond archieven. Het archief legt zich toe op het verzamelen, beheren en activeren van documenten over linkse bewegingen in Indonesië. Sinds 1965 heeft de Indonesische staat de geschiedschrijving van het land systematisch beheerst. Onlangs heeft de regering van Prabowo Subianto een controversieel plan gelanceerd om de nationale geschiedenis te herschrijven. Watch65 wil die geschiedenis nuanceren, en vertellen vanuit het perspectief van links Indonesië. Het sluit zich aan bij groeiende bewegingen die zich verzetten tegen de voortdurende pogingen van de staat om alternatieve stemmen het zwijgen op te leggen.
Over
Watch65 is een Nederlandse organisatie die strijdt voor gerechtigheid van de slachtoffers van ernstige politiek gemotiveerde mensenrechtenschendingen tegen kritische en linkse burgers in Indonesië in 1965. Hierna brak de zogenaamde New Order-periode van dictatuur aan.
Het Udeido Collective is een platform opgericht in 2018 voor jonge kunstenaars uit heel Papoea om een artistiek-kritische beweging in hun thuisland in gang te zetten en richt zich op de strijd tegen overheersing en uitbuiting van West Papoea.
Het werk van kunstenaar Kevin van Braak onderzoekt de politieke en ideologische dimensies van de geschiedenis. Hij houdt zich bezig met het reproduceren, restaureren en transformeren van ideologische beelden en beeldspraak via sculpturen, installaties, bijeenkomsten en performances.
Credits
Lawan! is co-productie van Framer Framed, Udeido en Watch65.
Remembering and Solidarity-Making: 60 years after 1965 kwam tot stand in opdracht van Watch65 en is een co-productie van Watch65 en Framer Framed.
Remembering and Solidarity-Making: 60 years after 1965 wordt ondersteund door VFonds; Amsterdam Centre for Conflict Studies (ACCS), Universiteit van Amsterdam; IISG – Internationaal Instituut voor Social Geschiedenis; en het KITLV – Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde.
Framer Framed wordt ondersteund door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap; Amsterdams Fonds voor de Kunst; Gemeente Amsterdam; en VriendenLoterij Fonds.
Collectieven / Indonesië / Koloniale geschiedenis / Oost-Azië /
Agenda
Herinneringen in beweging: verhalen van links Indonesië
Lancering van de archiefwebsite van Watch65 om de Indonesische geschiedschrijving te dekoloniseren en de verhalen van de natie terug te winnen.
Meer dan één geschiedenis: verteld door Indonesiërs in ballingschap
Panel met Indonesische mensen in ballingschap in Nederland die ingaan op wat er in 1965/1966 is gebeurd
Internationale solidariteit! Het verhaal van Komitee Indonesië
Filmvertoning en paneldiscussie over het werk en de nalatenschap van Komitee Indonesië
Opening: Lawan!
Opening van een pop-up tentoonstelling die aandacht vraagt voor de koloniale erfenis in de Indonesische archipel en West-Papoea.
Netwerk
Yayak Yatmaka
Watch65
Activist Collective
Udeido Collective
Art and Activist Collective
Ignasius Dicky Takndare
Kunstenaar
