Over de rol van kunst in een globaliserende samenleving

Framer Framed

René Emil Bergsma (1959), Mysticism, 1991. Foto: Evert-Jan Pol. Bron: Digitale kunstkrant

Tropisch Koninkrijk: Hedendaagse kunst van Aruba, Curaçao, St. Maarten, Bonaire, Saba en St. Eustatius.

De tentoonstelling Tropisch Koninkrijk (2013) in Museum de Fundatie in Zwolle vindt plaats in het kader van de viering ‘200 Jaar Koninkrijk’ en geeft een uitgebreid overzicht van de hedendaagse beeldende kunst van Aruba, Curaçao, St. Maarten, Bonaire, Saba en St. Eustatius. Met werk van twintig kunstenaars presenteert het museum een grote variëteit aan kunstvormen: van klassieke schilderijen tot moderne installaties. Een aantal kunstwerken wordt speciaal voor de tentoonstelling op locatie gemaakt. De Nederlands-Caribische kunst onderscheidt zich door haar sterke internationale oriëntatie en multiculturele gelaagdheid.

Cross culture and cross time
Tropisch Koninkrijk brengt de laatste artistieke ontwikkelingen op de voormalige Nederlandse Antillen onder de aandacht. Het gaat om internationaal georiënteerde schilder- en beeldhouwkunst, video, film, fotografie, keramiek en installaties. De kunst van de Caraïben wordt vooral in Midden-Amerika getoond, onder andere op de biënnales van Santo Domingo en Havanna. Kenmerkend is de zoektocht van de bewoners van de verschillende eilanden naar een eigen identiteit. Curaçaoenaar Felix de Rooy vatte de kern van deze zoektocht samen met de slogan: ‘Cross culture and cross time’. Een bepalende factor in de kunst van de Nederlandse Caraïben is de Afrikaanse- en Indiaanse erfenis. Daarnaast manifesteert zich binnen de mix van culturen de invloed van Nederland en Europa en ook die van het Midden-Oosten, want sommige kunstenaars op Curaçao en Aruba hebben Joodse en Libanese voorouders. Belangrijke thema’s, behalve de diaspora, zijn geschiedenis, religie, mythen en gebruiken, alsook de huidige sociaal-politieke situatie en niet te vergeten de overweldigende natuur. In veel gevallen ontstaat een boeiend spel van ‘fusions’ en een multiculturele gelaagdheid die de unieke positie van de zes Caribische eilanden in het Koninkrijk der Nederlanden onderstrepen.

Verf, brons en sumpiñas
De twintig kunstenaars op de tentoonstelling gebruiken de meest uiteenlopende materialen, van traditionele media als verf en brons tot afvalproducten en organisch materiaal. Zo maakt Herman van Bergen speciaal voor Tropisch Koninkrijk een reusachtige muur van sumpiñas, de typische doornstruiken van Curaçao. Hij geeft daarmee een stekelig commentaar – ook letterlijk – op de in meerdere opzichten gespleten gemeenschap op zijn eiland. Heleen Cornet toont een reeks poëtische aquarellen op doek, gemaakt in het tropisch regenwoud van Saba. Zij laat daarbij geluiden van de eilandbewoners overgaan in klassieke muziek van Benjamin Britten. Yubi Kirindongo is in Nederland onder meer bekend van zijn deelname aan ‘ArtZuid 2011’ in Amsterdam. Werk van zijn hand bevindt zich in de collectie van museum Beelden aan Zee en is als langdurig bruikleen te zien in de beeldentuin van Museum de Fundatie bij Kasteel het Nijenhuis in Heino/Wijhe. David Bade werd uitgenodigd voor ‘ArtZuid 2013’. In 2010 was een overzicht van zijn werk te zien in het GEM in Den Haag. Voor de beeldentuin van Museum de Fundatie maakte hij in 2012 de sculptuur Ins Blaue, de kolossale oranje ridderfiguur, die jaarlijks afreist naar het Lowlands-festival in Biddinghuizen. Beide kunstenaars tonen op de expositie in Zwolle hun meest recente werk.

Eerste museale overzicht
Tropisch Koninkrijk is het eerste grootschalige museale overzicht in Nederland van de hedendaagse beeldende kunst van alle zes eilanden in het Nederlands-Caribische gebied. In totaal zullen zo’n 130 objecten geëxposeerd worden. Bijzondere aandacht gaat uit naar de specifieke ontwikkelingen en achtergronden van deze kunst, waaronder de relatie met Nederland. De van oudsher sterke culturele band tussen Nederland en de overzeese gebieden blijkt onder meer uit de nauwe samenwerking van het Instituto Buena Bista op Curaçao en Ateliers 89 op Aruba met verschillende kunstacademies en andere Nederlandse kunstinstellingen. Instituto Buena Bista is officiëel partner van KABK, Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag.

Deelnemende kunstenaars 
Tropisch Koninkrijk
werd samengesteld door kunsthistoricus en publicist Maarten Jager. Hij selecteerde de volgende kunstenaars: David Bade, Herman van Bergen, René Emil Bergsma, Ruben La Cruz, Yubi Kirindongo, Tirzo Martha, Felix de Rooy & Kirk Claes, Evelien Sipkes, Ellen Spijkstra (Curaçao); Ciro Abath, Stan Kuiperi, Elvis Lopez, Osaira Muyale en Ryan Oduber (Aruba); Nochi Coffie en Winfred Dania (Bonaire); Ras Mosera (St. Maarten); Heleen Cornet en Glenda Heyliger (Saba); Magumbo Muntu (St. Eustatius).

Catalogus
Bij de tentoonstelling verschijnt een drietalige catalogus (Nederlands / Papiaments / Engels), met bijdragen van Maarten Jager, Adi Martis, Felix de Rooy en Maaike Staffhorst, die wordt uitgegeven door Uitgeverij de Kunst. Tropisch Koninkrijk is mede mogelijk gemaakt met steun van de Provincie Overijssel en het Prins Bernhard Cultuurfonds. Hoofdsponsor is Koninklijke De Gruijter & Co., overige sponsors zijn Maduro & Curiel’s Bank N.V. en BCD Holdings.

Locatie
Museum de Fundatie
Paleis a/d Blijmarkt
Blijmarkt 20
8011 NE Zwolle



Caraiben /

Netwerk


Tirzo Martha

Kunstenaar