Over de rol van kunst in een globaliserende samenleving

Framer Framed

'Pedestals of Clay', 2021, screen print by Lily Lanfermeijer & Joseph Hughes.

Framer Framed x IJburg College

Jongeren kunst laten zien en beleven. Wat gebeurt er als school en de wereld van de kunsten met elkaar in contact komen? Hoe vindt creatieve expressie een weg als onze bewegingsvrijheid beperkt wordt? Hoe blijven we elkaar opzoeken en met elkaar samenwerken, ook in tijden van een pandemie?

Begin 2020 wist Gina Sanches, coördinator Kunst en Cultuur van het IJburg College, de weg te vinden naar Framer Framed in Amsterdam-Oost. Grootse en mooie plannen werden gemaakt om voor de gehele onderbouw Bekijk het maar!-rondleidingen te organiseren. Deze rondleiding is gebaseerd op de methode Visual Thinking Strategies, waarbij we met groepjes leerlingen in gesprek gaan over een aantal werken. Door het stellen van open vragen over een kunstwerk waarbij er geen sprake is van goed of fout worden kinderen uitgenodigd tot actieve deelname en persoonlijke betrokkenheid bij het werk. De methode stimuleert het kritisch denken en de communicatieve vaardigheden, én leert deelnemers open te staan voor verschillende perspectieven.

Zo snel als de plannen waren ontstaan, zo snel moest het programma aangepast worden aan de realiteit van Covid-19 en de eerste lockdown in maart 2020. Vanuit Framer Framed/educatie is een online lesprogramma ontwikkeld, gerelateerd aan de tentoonstelling On the Nature of Botanical Gardens (2020). Ambities om de gehele onderbouw rond te leiden, werden bijgesteld naar  online sessies voor de leerlingen uit de Kunstklas van het IJburg College. Online, en toch persoonlijk.

Als ik somber of boos ben, zal ik blij zijn als ik aan een pretpark denken, ik geloof dat iedereen van een pretpark zal houden. Ingrediënten: Gesmolten snoep, jam, lippenstift en stiften.

Op de valreep, vlak voor de tweede lockdown in oktober 2020, mochten we eindelijk de leerlingen op locatie ontvangen. Het IJburg College organiseerde voor 15 gemotiveerde eerste- en tweedejaarsleerlingen een KunstDAG met het thema Natuur. Na een rondleiding bij Hortus Botanicus, kwamen de leerlingen naar Framer Framed voor het middagprogramma. In twee rondes deden we de langverwachte Bekijk het maar!-sessies, waarbij de deelnemers werden uitgenodigd om kritisch te kijken en te verwoorden wat zij zagen in de geselecteerde werken van kunstenaars Akona Kenqu, Onyenho, Yudha Sandy en Vong Phaophanit & Claire Oboussier.

Kunstenaar Lily Lanfermeijer verzorgde die dag een klei-workshop met als resultaat drie werken die een geheel eigen leven zijn gaan leiden. Met een prijsvraag voor nieuwe leerlingen, werd de spanning opgebouwd naar een spectaculaire onthulling van de drie werken tijdens de opening van de nieuwe kunstvleugel van de school. En tot slot zijn prachtige screenprints van de werken ingebracht door Lily Lanfermeijer en Joseph Hughes in de anonieme veiling van kunstenaarscollectief Dead Darlings én verkocht voor het behoud van kunstgalerie W139.

We vroegen Gina Sanches en Lily Lanfermeijer naar hoe zij de samenwerking en de verbinding tussen onderwijs en de kunstwereld ervaren.

Gina: “Mijn leerlingen hebben dankzij Framer Framed een proces doorlopen zoals een kunstenaar dat ook zou kunnen doorlopen. Inspiratie opdoen en dit vervolgens in het maakproces toepassen. En dit alles in een ruimte waar ze normaal niet zou gauw zouden binnen wandelen. Het kijken naar de werken in Framer Framed was erg waardevol, door de VTS-methode toe te passen durven leerlingen te reageren omdat er geen goed of fout is en duiken ze dieper het kunstwerk in.”

Lily Lanfermeijer: “De leerlingen van het IJburg College waren super getalenteerd! Het was leuk om te zien hoe de leerlingen tijdens het maakproces steeds enthousiaster gingen meedoen. Ik denk dat onderwijs en kunst op een bepaalde manier ook intrinsiek aan elkaar verbonden zijn, bijna alles is tenslotte bedacht, ontworpen en dus op een bepaalde manier aan reflectie onderhevig geweest. Door kinderen op een jonge leeftijd te leren kijken door te analyseren wat ze denken te zien is denk ik super belangrijk voor de stimulatie van creativiteit, niet alleen in het oplossen van problemen maar ook in het starten van een proces zonder daar een einddoel voor te hebben en de inzichten die je dit kan geven. Bovendien vind je in het maken van kunst als het goed is niet alleen je eigen stijl maar ook je eigen stem, en die mag natuurlijk gehoord worden!”

Gina: De samenwerking met Framer Framed is voor ons als school erg belangrijk, mede omdat dit leren in de echte wereld is. Buiten de vertrouwde muren van de school. De leerlingen kunnen zelf ervaren hoe het is om mee te draaien in een kunstomgeving, hoe werken gecreëerd kunnen worden in de praktijk. Op deze manier wordt hun werk door henzelf als waardevol gezien, wat een enorme intrinsieke motivatie geeft. Daarnaast komen ze op een laagdrempelige manier in aanraking met kunst, ze ervaren het, leren ernaar te kijken en ermee te werken. Onmisbaar in de kunsteducatie.”

De werken zijn te bewonderen in de kunstvleugel van het IJburg College en in de tentoonstellingsruimte Shaping Feelings, onderdeel van de online tentoonstelling Corona in de Stad, georganiseerd door het Amsterdam Museum.



Educatie / Amsterdam Oost /

Exposities


Expositie: Shaping Feelings

Een online presentatie van Framer Framed in samenwerking met het Amsterdam Museum