Milicianas, vrouwelijke soldaten tijdens de Spaanse Burgeroorlog. Fotograaf: onbekend 19 Oct 2017
19:30 - 21:00
¡No pasarán!
Lezing ‘Sporen van de Spaanse burgeroorlog in Amsterdam Noord’
Door Rien Dijkstra, secretaris van Stichting Spanje 1936-1939 en in die hoedanigheid betrokken, ook internationaal, bij activiteiten en publicaties over de Spaanse Burgeroorlog en de Spanjestrijders en -vrijwilligers.
Amsterdam-Noord kent een rijke communistische geschiedenis. Niet ver van Framer Framed staat het Spanjemonument, opgericht ter nagedachtenis aan de Nederlanders die tijdens de Spaanse Burgeroorlog tegen het fascisme streden. Rien Dijkstra, secretaris van Stichting Spanje 1936-1939, zal in een presentatie specifiek ingaan op de geschiedenis van deze ‘Spanjestrijders’, en een verbinding maken met de huidige onrust in Catalonië.
Het Spanjemonument in Amsterdam-Noord (sinds 1986), gemaakt door Eddy Roos. Foto: Lida Goede
Bij het uitbreken van de Spaanse Burgeroorlog ontstond een gevoel van internationale solidariteit onder antifascisten, socialisten, communisten en anarchisten. Zij organiseerden zich onder andere in de ‘Internationale Brigades’, bestaande uit meer dan dertigduizend vrijwilligers uit vijftig verschillende landen, aangestuurd door de communistische beweging Comintern. De Brigades vochten mee met het Spaanse Republikeinse Leger om zich te verzetten tegen het fascisme en de machtsgreep van rechtse generaals, onder leiding van Francisco Franco.
Vanuit Nederland sloten circa zevenhonderd ‘Spanjestrijders’ zich aan bij de Internationale Brigades. Veel Nederlanders verleenden bovendien humanitaire steun. Toen de Spanjestrijders tegen het eind van de burgeroorlog weer terugkeerden, werd hen het Nederlandse burgerschap ontnomen vanwege deelname in een buitenlands leger. Vanaf dat moment werden ze door politie en justitie in de gaten gehouden. Hun solidariteit met het antifascisme bleef echter overeind: in de Tweede Wereldoorlog namen velen opnieuw deel aan het verzet. Na de Tweede Wereldoorlog begon voor de oud-Spanjestrijders een langzaam proces waarin zij geleidelijk hun Nederlanderschap terug kregen.
Expositie It Won’t Be Long Now, Comrades!
De lezing van Rien Dijkstra is te combineren met een gratis bezoek aan de lopende tentoonstelling It Won’t Be Long Now, Comrades! te zien bij Framer Framed t/m 12 november 2017. Diverse thema’s uit de lezing worden ook geagendeerd in de tentoonstelling. In de dominante beeldvorming over revolutie en verzet is de grote diversiteit aan idealen en de solidariteit van sociale bewegingen vaak onderbelicht. De deelnemende kunstenaars richten zich specifiek op post-communistische landen, maar ook in Nederland wordt er weinig aandacht besteed aan vooroorlogse bewegingen die revolutionair socialistisch, communistisch of anarchistisch en vrijzinnig waren.
Art and Activism / Amsterdam Noord /
Exhibitions
