Bert Scholten is de nieuwe resident van Werkplaats Molenwijk

Bert Scholten in Werkplaats Molenwijk, Image: Ella Fengler / Framer Framed

Bert Scholten is de nieuwe resident van Werkplaats Molenwijk

De veelzijdige kunstenaar Bert Scholten zal in de maanden oktober en november 2021 neerstrijken in Werkplaats Molenwijk, om samen met buurtbewoners in de wonderlijke wereld van een onbekende, Nederlandse traditie te duiken.

Werkplaats Molenwijk in Amsterdam-Noord biedt ruimte aan kunstenaarsresidenties, waarbij kunstenaars tijdelijk hun intrek nemen in de wijk en daarbij in dialoog met de buurt nieuw werk maken. Momenteel is de ruimte het tweede thuis van Bert Scholten, een kunstenaar die moeilijk op één medium vast te pinnen is. Als kunstenaar verdiept hij zich in volksverhalen, lokale gebruiken en rituelen en vertaalt deze naar de huidige context. Daarbij onderzoekt hij niet alleen de historie en symboliek van deze gebruiken, maar kijkt hij ook naar de veranderingen die deze doormaken, om er dan vervolgens nieuwe betekenissen aan toe te kennen.

Typerend voor Scholtens werkwijze is interactie met omwonenden, zowel in het maakproces als in het eindwerk. Hij onderzoekt het lied, in de meest brede zin, als medium om verhalen te verspreiden zoals dat vroeger gebeurde. Scholten laat zich dan ook het best omschrijven als een hedendaagse troubadour – eentje die zijn inspiratie uit lokale nieuwsberichten en mysterieuze volksverhalen haalt, die hij vervolgens in muzikale performances giet. Het idee dat Nederland traditie-arm is, is volgens de kunstenaar onzin. De gebruiken en rituelen zijn dan misschien niet groots en meeslepend, maar juist in hun obscuriteit het afstoffen en onderzoeken waard.

Tijdens zijn verblijf in de Werkplaats Molenwijk zal hij in workshops voor kinderen de verborgen verhalen achter de ‘koekplank‘ duiken. Een koekplank is een rechthoekige houten mal met een uitgesneden afbeelding waarmee vroeger – met name in de 18de eeuw – koeken geproduceerd konden worden. De mensen die de houtsneden maakten waren reizende ambachtslieden die met de beeltenissen die ze in hout aanbrachten, lokale verhalen doorgaven via de koeken die in de mal werden afgedrukt. De afbeelding in de koek werd een spiegelbeeldige afdruk van de originele vorm. Specula, spiegelbeeld in het Latijn, werd al snel verbasterd tot het ons bekende woord speculaas. Een intrigerend stukje Nederlandse folklore, waarbij speculaaskoeken dragers werden van lokalen verhalen en volksvertellingen.

Koekplank, Bert Scholten

Verborgen Verhalen
Kinderen mogen vrij binnenlopen. Scholten zal ze op eigen wijze vertellen over de traditie van de koekplank en het vervolgens aan de fantasie van de kinderen overlaten. Hij zal hen daarbij uitnodigen hun interpretaties in tekeningen te verbeelden. De gemaakte tekeningen zal de kunstenaar nadien gebruiken voor nieuw werk: nieuwe koekplanken om koeken te bakken die door de wijk verspreid kunnen worden. Zo is het een wederkerig gezamenlijk proces.

Scholten stelt zich open op naar de wijk om de invulling van zijn residentie verder te bepalen. Hij verkent daarbij de wijk en gaat met de bewoners in gesprek. Dit is al in gang gezet: zo hadden er onlangs twee meisjes aangeklopt met een dood vogeltje in de hand. Een tekening ervan prijkt momenteel op de ramen van de werkplaats. De meisjes moesten giechelen toen ze de tekening zagen hangen.

Informatie over en documentatie van deze bijzondere residentie volgt. Houd onze kanalen in de gaten!

Deze residentie is een initiatief van Framer Framed en sluit aan op eerder onderzoek van Bert Scholte dat hij deed in het kader van Education From Below, een programma van de Rijksakademie van beeldende kunsten, Amsterdam.