Over de rol van kunst in een globaliserende samenleving

Framer Framed

Boekpresentatie: A Well Respected Man or Book of Echoes

De publicatie A Well Respected Man or Book of Echoes (2011), geredigeerd door curator Binna Choi en kunstenaar Wendelien van Oldenborgh, is een verzameling van verschillende stemmen en manieren van engagement met de huidige postkoloniale situatie zoals geïllustreerd door de Nederlands-Indonesische koloniale geschiedenis en haar hedendaagse erfenis.

De publicatie is gebaseerd op het literaire stuk Als ik eens Nederlander was, in 1913 geschreven en gepubliceerd door de Indonesische nationalist en polemische denker Soewardi Soerjaningrat. Dit scherpe essay, vervuld van onderdrukte woede, is zowel een onverschrokken uiting van kritiek op de Nederlandse kolonisten als een eloquent manifest dat oproept tot een nieuwe, nationale Indonesische identiteit. Dit nationalistische gebaar van weerstand blijkt problematisch in het licht van de complexe ontwikkeling van de koloniale en postkoloniale politiek. Het feit dat Soewardi van “strategie” veranderde – en daarmee zijn naam in Ki Hajar Dewantara – van oppositioneel activist tot onderwijshervormer, daarbij kijkend naar de grenzen binnen het kamp van “ons” – niet van hun – en een nieuwe onderwijsbeweging met de naam Taman Siswa (Tuin van Studenten) nastrevend, onderstreept dit alleen maar.

De dualiteit van deze weerstandposities, hier gepersonifieerd in een figuur, is de leidraad van de publicatie en roept de vragen op voor dit evenement. In het gezelschap van diegene die hebben meegewerkt aan het boek en van andere uitgenodigde sprekers, wisselen we ideeën uit over dringende pedagogische zaken – of andere manieren van protest- betreffende de postkoloniale situatie, en de echo’s daarvan. Hiermee bespreken we hoe we een beweging kunnen aandragen die uitstijgt boven de onderwerpen van (post)koloniaal slachtoffer-zijn of een schuldig geweten, identiteitspolitiek of de crisis over nationale identitieit, naar de constructie van een transnationaal denkbeeldig veld waar nieuwe ethos en subjectiviteit kan worden ontwikkeld.

A Well Respected Man or Book of Echoes is de eerste uitgave van de Electric Palm Tree Textbook serie, die een aanvulling wil zijn op studieboeken in de bestaande educatieve context. Daarbij wordt de politiek van cultuur opnieuw beoordeeld en de culturele complexiteit in een toenemende geglobaliseerde wereld aan de orde gesteld. Electric Palm Tree is een langlopend curatorial project voor transnationaal onderzoek en praktijk en wordt op dit moment aangedreven door Casco.


Boek Presentatie

Boekpresentatie van A Well Respected Man or Book of Echoes, vind plaats op 13 mei 2011, in het kader van Books @ Temporary Stedelijk in Stedelijk Museum Amsterdam (Paulus Potterstraat 13, Amsterdam)

Dit evenement wordt georganiseerd ter gelegenheid van de publicatie A Well Respected Man or Book of Echoes. Het boek, geredigeerd door curator Binna Choi en kunstenaar Wendelien van Oldenborgh, is een verzameling van verschillende stemmen en manieren van engagement met de huidige postkoloniale situatie zoals geïllustreerd door de Nederlands-Indonesische koloniale geschiedenis en haar hedendaagse erfenis.

Programma
13.30 Inleiding door Binna Choi (directeur Casco – Office for Art, Design and Theory, Utrecht) en Wendelien van Oldenborgh (beeldend kunstenaar, Rotterdam)
13.50 Interventie met Nuraini Juliastuti (directeur KUNCI Cultural Studies Center in Yogyakarta)
14.10 Presentaties door Lizzy van Leeuwen (cultureel antropoloog), Anke Bangma (conservator hedendaagse kunst, Tropenmuseum, Amsterdam), Baukje Prins (Lector Haagse Hogeschool, Den Haag) en Nancy Jouwe (programmadirecteur Kosmopolis, Utrecht)
15.00 Debat
16.00 Einde

Biografieen sprekers
ANKE BANGMA is cultureel theoreticus en conservator. In 2009 realiseerde ze, als de culminatie van het onderzoeksproject ‘Performative Documents’, de tentoonstelling ‘Performing Evidence’ bij SMART Project Space in Amsterdam. Het project beoogde bij te dragen aan discussies over het document en over de relatie tussen representatie en de werkelijkheid, met een specifieke nadruk op de structurerende rol van visuele praktijken in het gedrag en de identiteit van mensen en in hun zelfbewustzijn. Bangma was van 1999 tot 2007 hoofd van het Fine Art programma aan het Piet Zwart Instituut in Rotterdam. Onlangs is ze benoemd tot conservator hedendaagse kunst van het Tropenmuseum Amsterdam, waarmee ze een nieuwe functie binnen het museum vervult.

NANCY JOUWE is programmadirecteur bij Kosmopolis Utrecht, een lokaal, interstedelijk en internationaal multimediaal platform dat kunst, cultuur en debat inzet om een diepgaande dialoog tussen verschillende samenlevingen tot stand te brengen en te voeden. Jouwe is tevens directeur van Stichting Papua Cultureel Erfgoed in Utrecht. Haar interesses richten zich vooral op vrouwenstudies, gender en etniciteit, Papua erfgoed en identiteit, en interculturele of transculturele kunstprojecten. Jouwe was onder andere uitgever van ‘Papua’s? Oja, die bestaan echt, hè? Een inventarisatie van de positie van Papuavrouwen in Nederland, 1958-1992’ (met Marlise Mensink, 1993) en ‘Caleidoscopische Visies. De zwarte, migranten- en vluchtelingenvrouwenbeweging in Nederland’ (met Maayke Botman en Prof. Gloria Wekker, 2000).

NURAINI JULIASTUTI is cultureel antropoloog, criticus en schrijver. Ze is de medeoprichter en directeur van het KUNCI Cultural Studies Center in Yogyakarta, Indonesië, een platform dat zich bezighoudt met de onderzoekende benadering van culturele kwesties en activiteiten op het gebied van onderwijs en ‘empowerment’ van de jeugd. Het werk van Juliastuti concentreert zich op de postkoloniale Indonesische situatie in relatie tot de geschiedschrijving, waarbij ze nadenkt over de discours in termen van organische hybriditeiten gegenereerd door de massamedia. Nuraini Juliastuti heeft meegewerkt aan het boek ‘A Well Respected Man or Book of Echoes’.

LIZZY VAN LEEUWEN is cultureel antropoloog en schrijft voor het weekblad ‘De Groene Amsterdammer’. Haar onderzoek richt zich op kwesties als postkoloniale en migrantenidentiteitspolitiek, en op Nederlands-Indische relaties in de postkoloniale context, waarbij ze de nadruk legt op het ontbreken van een betekenisvol debat in Nederland over de Indonesische (de)kolonisatie. In het kader hiervan heeft ze een onderzoek georganiseerd als onderdeel van ‘Bringing history home: Postcolonial Identity Politics in the Netherlands’ (2005-2008), op initiatief van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen en het onderzoeksinstituut NOW, wat uiteindelijk heeft geresulteerd in het boek ‘Ons Indisch Erfgoed: zestig jaar strijd om cultuur en identiteit’ (2008). Lizzy van Leeuwen leverde een bijdrage aan het boek ‘A Well Respected Man or Book of Echoes’.

BAUKJE PRINS is lector Burgerschap en Diversiteit aan De Haagse Hogeschool. Prins’ onderzoek vlecht zich door theorieën over feminisme, multiculturalisme en burgerschap. Daarnaast richt zij zich op onderwerpen als etniciteit, identiteit als narratieve constructie, en integratie en immigratie in Nederland, ook in een vergelijkend perspectief. In 1997 behaalde ze haar doctoraal met een proefschrift over feministische epistemologie en het Nederlandse minderheidsdiscours. Prins schrijft voor tijdschriften en nam deel aan verschillende openbare debatten. Haar boek over interetnische relaties in Nederland aan de hand van de levensverhalen van haar Friese en Molukse klasgenoten uit de jaren zestig zal in augustus 2011 worden gepubliceerd.

BINNA CHOI is directeur van Casco — Office for Art, Design and Theory, een Utrechts publiek instituut gewijd aan op onderzoek gebaseerde en interdisciplinaire praktijken op het gebied van kunst en design, met een nadruk op collaboratieve en denkbeeldige onderzoeksmethoden van onze sociale en politieke omgeving. Samen met curator Kyongfa Che organiseerde ze Electric Palm Tree, een transnationaal artistiek onderzoeksproject dat zich richt op de politiek van cultuur en kennisproductie. Binna Choi heeft een bijdrage geleverd aan en is editor van het boek ‘A Well Respected Man or Book of Echoes’.

WENDELIEN VAN OLDENBORGH is kunstenaar in Rotterdam. Haar werk richt zich op de dynamiek van culturele identiteit in de samenleving door het overbrengen van de interacties tussen personen, vaak tegen de historische draad in en op (publieke) locaties. Met gebruik van de filmlens onderzoekt zij dit complexe, waardoor een alternatief publiek discours kan plaatsvinden. Ze werkt op het moment aan een nieuwe productie voor If I Can’t Dance I Don’t Want To Be Part Of Your Revolution, een Amsterdams platform dat performance en performativiteit in de hedendaagse kunst onderzoekt en ze neemt deel aan de komende Biënnale van Venetië. Wendelien van Oldenborgh is initiatiefnemer van en heeft meegewerkt aan het boek ‘A Well Respected Man or Book of Echoes’.



Indonesië /

Netwerk


Lizzy van Leeuwen

Nuraini Juliastuti

Onderzoeker en schrijver

Wendelien van Oldenborgh

Kunstenaar

Binna Choi

Curator

Anke Bangma

Curator

Nancy Jouwe

Phd kandidaat