Verslag: Hacking History, over het Monument Indië Nederland
Een herinneringscultuur tot stand brengen
Om de stilte rondom het monument Indië Nederland te doorbreken besloten Framer Framed en het Amsterdams Comité 4 en 5 mei de bijeenkomst Hacking History te organiseren op 5 mei 2012. Tijdens deze bijeenkomst werd er gediscussieerd over de rol en toekomst van het monument. Het monument dient als een gedenkteken om de relatie tussen Nederland en Indië tijdens de koloniale periode in herinnering te roepen. Centraal in de discussie stond de vraag hoe deze herinneringscultuur ruimte kan bieden tot meerstemmigheid en alternative historische lezingen.
Na een optreden van Oympia Latupeirissa werd het monument door kunstenaars Klaas van Gorkum en Iratxe Jaio onthuld. Met deze onthulling werden de mensen opgeroepen zelf een betekenis aan het monument te geven. Zo pleite Olympia Latupeirissa, met haar Spoken Words performance, voor de bevrijding van de Molukse gemeenschap. Meerdere malen herhaalde zij het woord merdeka (vrijheid), onder andere merdeka voor de Molukse KNIL soldaten.
Gevoel van miskenning
Na Olympia Latupeirissa gaf acteur Bo Tarenskeen een optreden. Hierin ging hij op zoek naar een ouderwets duikerspak en een metaaldetector. Deze twee symbolische objecten had hij nodig om het in het verleden gestolen Van Heutsz plakkaat op te kunnen duiken. (Naar verluid zou het plakkaat in het water zijn gegooid.) Bo Tarenskeen concludeerde dat het monument stond voor het gevoel dat de Indische geschiedenis niet erkend werd in Nederland. Hij vroeg zich af of het monument dit gevoel van miskenning zou kunnen verzachten.
Verdeelde meningen
Het buitenprogramma werd afgesloten door Sylvia Dornseiffer, directeur van het Amsterdams Fonds voor de Kunsten, waarna alle aanwezigen uitgenodigd werden voor de vrijheidsmaaltijd in het tegenovergelegen Amsterdams Lyceum. Tijdens de maaltijd bleek wel dat het evenement niet onopgemerkt was gebleven, niet in het minst door de aanwezigheid van vele BINDO’s (Bekende Indo’s). Onder meer Nancy Jouwe, John Jansen van Galen, Jet Bussemaker, Sylvia Pessireron en Yvonne van Genugten deelden hun mening met de vele gasten.
Bijdrage van Sylvia Dornseiffer, foto: Rogier Fokke
Tijdens het diner waren de meningen duidelijk verdeeld over het monument. Sommigen wilden dat ook de goede daden, of de tweeslachtigheid van Van Heutsz, bij het monument zouden worden vermeld. Hierbij werd gedacht aan zijn ethische politiek. Ik geloof dat ik mij bijna verslikte in mijn nasi rames na het horen van deze gedachte. Het is duidelijk dat de discussie over dit monument zeer levendig is. Dat doel van de bijeenkomst is behaald. Maar of er sprake zal zijn van zoiets als een levendig herinneringscultuur rondom dit monument? Daar zet ik mijn vraagtekens bij.
Na Bo Tarenskeen hield ik een speech. Ik gaf aan de geschiedenis van het monument symptomatisch te vinden voor het onvermogen van Nederland om op een volwassen manier haar koloniaal verleden te verwerken. Naar mijn idee zou het beter zijn het monument weer het Van Heutsz-monument te noemen en vermelding te maken van de oorlogsmisdaden die Van Heutsz heeft begaan. Op deze manier kan de confrontatie met het pijnlijke koloniale verleden eindelijk eens echt beginnen.
Verslag
Sarah klerks
Foto’s
Rogier Fokke / Framer Framed
Indonesië / Gedeeld erfgoed / Koloniale geschiedenis / Kunst in de openbare ruimte /
Agenda
Hacking History
Een brainstorm over de relatie tussen Nederland en Indië en haar representatie in de openbare ruimte.
Netwerk
Sylvia Dornseiffer
Onafhankelijk consultant, coach en interim manager
Sarah Klerks
Olympia Latupeirissa
Dichter, performer
