Olympia Latupeirissa, Hacking History (2012), Framer Framed. Foto: Rogier Fokke Foute Keuzes
Wat we ook besluiten, het zal nooit goed zijn. We worstelen met ons koloniale verleden. Dat moeten we verwerken. De geschiedenis verandert niet, wel de visie erop. En iedereen heeft daarbij een andere beleving. Daarom zal niet iedereen zich in ons toekomstige besluit kunnen vinden. Het is wel belangrijk dat het monument ons met het Nederlandse koloniale verleden blijft confronteren.
Dat concludeerde wethouder Van der Wieken van stadsdeel Amsterdam Oud-Zuid tijdens de inspraakavond op 19 september 2000, waarin gediscussieerd werd over de toekomst van het Van Heutszmonument. Zeven jaar later, en vele inspraakrondes en commissievergaderingen verder, was het dan eindelijk zover: toen werd het gerestaureerde beeld opnieuw onthuld. Ditmaal als het monument Indië-Nederland.
De mogelijkheid om de oorspronkelijke betekenis van het beeld te herzien, lijkt in het ontwerp van de kunstenaar Frits van Hall te zijn verwerkt. “Neem een breekijzer,” zou hij ooit tegen zijn leerling hebben gezegd, “sloop de naam van Van Heutsz er af en vervang het door de letters Vrijheid, Merdeka of Indonesië, en je hebt een Vrijheidsbeeld”.
Nu staan we op de Dag van de Vrijheid voor dit monument. Drie generaties nadat het koloniale beeld voor het eerst is onthuld. De bassin van de fontein is schoongemaakt, en de grafitti is weggepoetst. Het bronzen reliëf van Van Heutsz, dat in 1984 door onbekenden van de sokkel is verwijderd, is niet meer teruggehangen. Drie verwrongen bronzen pennen, die het ooit op zijn plaats hielden, zijn het enige wat nog herinnert aan de heftigheid waarmee het bestaansrecht van dit eerbetoon werd betwist.
Ook de cijfers die verwezen naar de geboorte en het sterven van de controversiële generaal zijn verwijderd. In plaats daarvan vertegenwoordigen zes nieuwe jaartallen het verleden. Het uitroepen van de onafhankelijkheid van Indonesië, in 1945, en de soevereiniteitsoverdracht, in 1949, worden in deze reeks in één adem genoemd met het besluit van de Stadsdeelraad om de naam en functie van dit monument te wijzigen.
Is hier een omstreden historische dwaling mee rechtgezet? Of is er slechts de angel uit getrokken, en confronteert het kunstwerk ons nu, als een soort Vanitas, met de vergankelijkheid van de waarden die wij het toedichten?
Laten we de woorden van de kunstenaar opvatten als een waarschuwing. Want als de naam van Van Heutsz er zo makkelijk van af te slopen is, dan geldt dat volgens dezelfde redenering natuurlijk ook voor woorden als “Vrijheid”, of “Merdeka”. Principes en idealen zijn vluchtiger dan brons, baksteen of beton. Het is aan ons om telkens weer te bevestigen waar dit beeld voor staat. En als we het daar onderling niet over eens kunnen worden, laat deze plek dan, net als vroeger, het strijdtoneel zijn waarop we onze geschillen uitvechten.
EN daarom neem ik “OLYMPIA MARIAM HAWA LATUPEIRISSA”
HET BEELD NU IN BEZIT.. VANDAAG Zaterdag 5 mei 2012..
EIS IK….MERDEKA voor mijn VOLK op de MOlukken als ook hier in NEderland.
Merdeka in de vorm van excuus voor de 1e generatie molukkers hier in Nederland…
Merdeka in de aandacht voor de mensenrechten van ons volk, in bezit van Indonesie..
Merdeka in de gedachtengang van een MOlukker hier in NEderland ..
Merdekaaaaa in de zin van vooruitgang en activiteit van mijn interactie als 3e generatie MOlukse hier in NEderland..
Merdeka voor mijn OPa … die de naam van Heutsz vaak noemde..in zijn verhalen…
Merdeka is mijn info die ik verschaf over de MOlukse geschiedenis. door Molukse Ogen..
Merdeka is het verhaal wat ik vertel aan onwetenden..
Merdeka is het strijdvaardige wat ik uit de doofpot haal van Nederland..
Merdeka is het schijnheilige van de Nederlandse Regering toen en nu die bijna tot niets doet voor ons volk..
Merdeka is het reflecterende wat ik uit de MOlukse Kepala Batu (Hoofd van steen – koppige persoon).. haal..om te kijken naar zichzelf..
Merdeka is wat ik zeg.. MErdeka is wat ik voel .. MErdeka is mijn MOLukse INvulling van het HIstorisch Woord..
Merdeka is mijn respect voor dat ik hier ben in dit koude kikkerland.. dankzij mijn OPa _ex knil -militair..
Merdeka voor alle MOlukse EX- Knil Soldaten!!
IN de hemel als ook op AARDE…
Achtergrond
Deze bijdrage van Olympia Latupeirissa was onderdeel van de bijeenkomst Hacking History – Een open brainstorm over de relatie tussen Nederland en Indië en haar representatie in de openbare ruimte, die Framed Framed en het Amsterdams 4 en 5 mei comité op 5 mei 2012 organiseerden bij het Monument Indië Nederland aan de Apollolaan in Amsterdam. Hacking History is onderdeel van de stedelijke programmering op Bevrijdingsdag 2012.
Indonesia / Shared Heritage / Colonial history /
Agenda
Hacking History
A brainstorming about the relationship between the Netherlands and Indonesia and its representation in public space.
Network
