Installatiefoto 'A Blueprint for Toads and Snakes', Amsterdam, 2018. Foto: (c) Framer Framed / Eva Broekema Inspraak: Over de toekomst van Framer Framed in de Tolhuistuin
5 september 2018 – Inspraak door Josien Pieterse over cultureel vastgoed in Amsterdam-Noord tijdens de raadscommissievergadering Kunst, Diversiteit en Democratisering van de Gemeente Amsterdam.
Geachte wethouder, raadsleden en toehoorders,
Mijn naam is Josien Pieterse, directeur van Framer Framed. Ik spreek in omdat de huisvesting van Framer Framed onder druk staat.
Framer Framed is een platform voor kunst en cultuur dat – sinds de opening van het paviljoen vier jaar geleden – een expositieruimte programmeert in de Tolhuistuin, Amsterdam Noord. De organisatie heeft de afgelopen jaren een snelle ontwikkeling doorgemaakt. Een half jaar na opening werd de organisatie opgenomen in de meerjaren regeling van het Mondriaan Fonds en voor de periode 2017-2020 in de Amsterdams Fonds voor de Kunst vierjarenregeling, en als enige Amsterdamse presentatie instelling in de landelijke Culturele Basis Infrastructuur van het Ministerie van OCW (BIS 2017-2020). Dit is te danken aan onze laagdrempelige kunstprogrammering voor een divers en jong publiek. In 2017 trokken onze programma’s ruim 21.750 bezoekers.
Onlangs werd Framer Framed genomineerd voor de Amsterdamprijs voor de Kunst 2018 van het AFK, in de categorie Beste Prestatie. De jury: “Framer Framed heeft zich de laatste jaren onderscheiden door een opvallende programmering van tentoonstellingen en lezingen. Daarbij wordt de nadruk gelegd op kunstenaars die zich buiten het traditionele aandachtsgebied van de beeldende kunst bevinden, maar daar zeker een plaats in verdienen. Daarbij is de kwaliteit zo hoog en de invalshoek zo origineel, dat de projecten van Framer Framed vaak precies die vernieuwende impuls geven die het westerse kunstdiscours uitstekend kan gebruiken.”
We spreken in omdat we ons zorgen maken. Sinds enige tijd is duidelijk dat de m2 prijs van het gehele terrein van de Tolhuistuin aanzienlijk zal stijgen. Stichting de Tolhuistuin en de Gemeente Amsterdam (eigenaar van het terrein) zijn in onderhandeling over continuering van het huurcontract na mei 2019 en de wijze waarop aan deze verhoging kan worden voldaan. Duidelijk is dat alleen aan de voorwaarden van de gemeente kan worden voldaan door meer commerciële ruimte te creëren of aanzienlijk hogere huren te rekenen. Om dit plan vorm te geven staan afspraken tussen Stichting Tolhuistuin (culturele programmeur en terreinbeheer) en de commerciële exploitant THT centraal. Bij de vaststelling van de toekomstige indeling van de commerciële en culturele functies op het terrein en het paviljoen lijkt de positie van Framer Framed van ondergeschikt belang. Dit creëert onrust bij de organisatie, subsidiegevers en het Ministerie, die in oktober een duidelijk verbeterplan ten aanzien van onze huisvesting verwacht.
Dit staat niet op zichzelf.
In een ongevraagd advies eerder dit jaar schreef de Amsterdamse Kunstraad over de stedelijke ontwikkeling het volgende:
“De kunstraad benadrukt dat nu de stad groeit en bloeit de gemeente verantwoordelijkheid moet nemen en moet voorkomen dat de minder kapitaalkrachtige artistieke initiatieven het afleggen onder de druk van beleggers en vastgoedpartijen.” Vorig jaar was dit aanleiding voor toenmalig directeur van NDSM-werf Kim Tuin om op te stappen. Zij verwoordde dit als volgt: “Er is meer waarde dan een vierkantemeterprijs (…) specifieke gebieden met een eigen karakter moeten we koesteren.”
Hamerkwartier, NDSM, Tolhuistuin en Ceuvel maken Amsterdam Noord tot een bruisend cultureel stadsdeel waard de lang onmogelijk gehouden brug over het IJ wordt geslagen en waarover tot ver over de nationale grenzen wordt geschreven.
Graag willen we de raadsleden en de Wethouder verzoeken de continuering van Framer Framed als enige door het rijk gesteunde presentatie instelling in Amsterdam en kernprogrammeur in het paviljoen van de Tolhuistuin veilig te stellen en hiermee het belang van cultuur aan de IJ-oever te onderschrijven.
Josien Pieterse & Cas Bool
Directie Framer Framed
Ongevraagd advies Kunstraad Amsterdam
27 september 2018 – Naar aanleiding van de inspraak schreef de Amsterdamse Kunstraad een brief over de onzekere situatie waarin de huurders van de Tolhuistuin verkeren aan de verantwoordelijke wethouder Rutger Groot Wassink.
De gehele brief is hier te lezen.
Platform BK – Brandbrief vastgoed en gezond kunstklimaat
17 oktober 2018 – Brandbrief van Platform BK aan Wethouder Kunst, Cultuur en Vastgoed Touria Meliani en Wethouder Sociale Zaken, Diversiteit en Democratisering Rutger Groot Wassink.
“Directe aanleiding van deze brief zijn de enorme huurverhogingen van Framer Framed en andere instellingen onder de Tolhuistuinkoepel. Sinds het wegbezuinigen van SKOR en NIMk, het wegvallen van SMART Project Space, het versoberen van De Appel, en het halfslachtige saneren van SMBA, is het kunstenveld in Amsterdam aan het verdrogen. Nu staan twee middelgrote beeldende kunstinstellingen met internationale zeggingskracht in het Amsterdamse kunsten veld donder druk van wegen huisvestingsproblematiek.”
De gehele brief is hier te lezen.
Motie behoud Tolhuistuin als cultuurhuis
17 oktober 2018 – Tijdens de Raadscommissie Kunst, Diversiteit en Democratisering hebben de vier coalitiepartijen aangegeven een oplossing te wensen voor de Tolhuistuin in Amsterdam-Noord. Meer dan de helft van de culturele instellingen dreigt te vertrekken vanwege een forse huurverhoging door de gemeente. PvdA raadslid Carolien de Heer presenteerde een motie die de wethouder opriep:
“Alle mogelijke middelen in te zetten om te voorkomen dat culturele instellingen uit de Tolhuistuin vertrekken en de Tolhuistuin als cultuurhuis verloren gaat voor Amsterdam.”
De motie werd ondertekend door de raadsleden De Heer, Biemond (beiden PvdA), Bosman (D’66), Karaman (GL), Temmink (SP). Waarbij D’66 raadslid Marijn Bosman er aan toevoegt naast het belang van de huurders te kijken naar de governance structuur van het beheer van het paviljoen aan Buiksloterweg 5C.
Relevante fragmenten uit de Raadscommissievergadering zijn in onderstaande videoregistratie terug te kijken.
Gemeenteraad neemt motie aan
8 november 2018 – Tijdens de raadsvergadering wordt de motie met steun van de vier coalitiepartijen aangenomen. Het is nu afwachten wat deze politieke steun betekent voor de positie van Framer Framed in de Tolhuistuin.
Huuropzegging aan alle huurders van de Tolhuistuin
29 november 2018 – Eind november viel de schriftelijke huuropzegging op de mat bij alle huurders van het Tolhuistuincomplex. Ondanks de culturele bestemming van het terrein, worden alle culturele huurcontracten per 1 juni 2019 beëindigd. Horeca ondernemer THT heeft (als enige onderhuurder) de garantie gekregen de huur te mogen continueren. Voor Framer Framed betekend dit het einde aan vijf jaar programma maken in de Tolhuistuin.
Verhuizing naar Amsterdam Oost
12 juni 2019 – Met veel plezier kunnen we onze nieuwe locatie bekendmaken: Framer Framed verhuist naar Amsterdam-Oost! Na vijf jaar, en meer dan veertig exposities en vele honderden programma’s, is het nu tijd om het pand in de Tolhuistuin te verlaten. In augustus zullen we onze programmering verplaatsen naar de zuiveringshal van de voormalige Oostergasfabriek aan de Oranje-Vrijstaatkade 71. We kijken er enorm naar uit om waardevolle uitwisselingen aan te gaan in een netwerk van culturele en maatschappelijke organisaties in Amsterdam-Oost, en een doorstart te maken op een mooie nieuwe locatie!
Advies Amsterdamse Kunstraad
5 juli 2019 – Presentatie van het advies van de Amsterdamse Kunstraad aan de wethouder Kunst en Cultuur. Framer Framed staat in het advies op de A-Bis lijst (Amsterdamse Basis Infrastructuur) voor het Kunstenplan 2021 – 2024!
Felix Rottenberg, voorzitter van de Amsterdamse Kunstraad over het advies in Het Parool:
“Voor de kunstraad is het belangrijk dat de A-Bis ‘de veelkleurigheid, de dynamiek en het kosmopolitische karakter van Amsterdam representeert. “Amsterdam is een interculturele stad waar minderheden een meerderheid vormen. Diversiteit is geen doel op zich, maar de realiteit van een verander(en)de bevolkingssamenstelling. Alle Amsterdammers moeten zich voldoende gerepresenteerd, gerespecteerd en gehoord voelen – in al hun verscheidenheid.” Een missie die Framer Framed volmondig onderschrijft.
Framer Framed wordt expliciet voorgedragen door de Amsterdamse Kunstraad onder de noemer: “De A-Bis bevat instellingen met staat van dienst op de beleidsdoelstellingen kunst en cultuur 2021 – 2024” (p. 24).
Het gehele rapport is hier te lezen.
- Metropolis M - Framer Framed opent in Amsterdam Oost
- Het Parool - Advies Kunstraad: uitbreiden voor meer diversiteit
- Het Parool - Kunstplatform Framer Framed verhuist naar Oost
- Het Parool - Coalitie zoekt oplossing voor leegloop Tolhuistuin
- Het Parool - Einde dreigt voor Tolhuistuin na vertrek culturele bedrijven
Links
- Motie - Behoud Tolhuistuin als Cultuurhuis
- Platform BK - Brandbrief vastgoed en gezond kunstklimaat
- Kunstraad - Brief wethouder Groot Wassink in zake huurverhogingen Tolhuistuin
Bijlages
Amsterdam Noord / Art economy / Gentrificatie /
