Over de rol van kunst in een globaliserende samenleving

Framer Framed

Eugenio Dittborn

De Chileense kunstenaar Eugenio Dittborn (Santiago, 1943) verwierf internationale faam met de Airmail Paintings die hij sinds 1983 maakt. In grote, speciaal voor dit doel ontworpen enveloppen verstuurt Dittborn zijn opgevouwen schilderijen per luchtpost over de hele wereld. De uitvinding van de Airmail Paintings vormde Dittborns oplossing voor de opgave om als kunstenaar in Chili te werken tijdens de militaire dictatuur van Augusto Pinochet. Door zijn kunstwerken te vermommen als poststukken wist Dittborn de bureaucratie te omzeilen en zichtbaarheid te verwerven in een internationaal kunstcircuit. Dittborn vormt met zijn Airmail Paintings een pionier die al vroeg reflecteerde op de mondialisering van de (kunst)wereld. Zijn schilderijen zijn voortdurend onderweg. De veelvuldige reizen en verbindingen die de werken aangaan met telkens nieuwe plekken, verrijken en actualiseren de Airmail Paintings continu. De door Dittborn ontworpen Airmail-enveloppen maken integraal onderdeel uit van de werken, en bieden informatie over de achtergronden en afgelegde afstanden van de schilderijen. ‘In a sense, the thing is not so much to read what is in the Airmail Paintings as to read what the paintings are incessantly doing: traveling’, stelt de kunstenaar in zijn manifest Roadrunner. ‘The Airmail Paintings arrive, and all eyes are drawn to where they hang outspread on the wall. Then they draw away as departure nears. An Airmail Painting is what is seen between two journeys’.

Dittborn typeert zijn Airmail Paintings als ‘letters in transit’ of ‘homeless paintings’. Hij beschrijft zijn uitvinding van de schilderijen met hun vaak reusachtige formaten als een betrekkelijk toevallige. Oorspronkelijk maakte hij de schilderijen op grote vellen bruin papier, die hij opvouwde tot een zestiende van hun normale grootte. Twee keer verwisselden de Airmail Paintings van drager: vanaf 1986 gebruikte Dittborn ongeweven stof, die hij in 1994 verruilde voor katoendoek. De evocatieve kracht van Dittborns werk schuilt vaak in de ambivalente manieren waarop hij beeldmotieven samenvoegt. Veelal bedient hij zich van gevonden beeldmateriaal: foto’s uit Chileense kranten van de laatste vijftig jaar, sporttijdschriften, criminologische publicaties, antropologische en archeologische handboeken. Daarnaast integreert de kunstenaar in zijn schilderijen ook speciaal daarvoor vervaardigde tekeningen van de meest uiteenlopende bevolkingsgroepen – van kinderen (waaronder zijn dochter) tot schizofrene patiënten uit het Santiago Psychiatric Hospital. Het collaboratieve karakter van veel van zijn werken maakt Dittborn tot een wegbereider op dit gebied.


Exposities


Expositie: Costume Bureau

Expositie over de hedendaagse kunstcollectie van Museum Het Domein, samengesteld door Roel Arkesteijn

Magazine